چکیده:
قرآن کریم و عهدد عتیق گزارشهایی از وقوع معجزه،همزمان با ظهور پیامبران دادهاند.پس از آن بسیاری از متکلمان مسلمان و یهودی هر کدام در حوزهء خود کوشیدهاند چگونگی وقوع پدیدهء معجزه و ارتباطشان با نظام طبیعی عالم را توضیح دهند.گروهی معجزه را نقض قانون طبیعت از سوی خداوند و گروهی دیگر غلبهء یک قانون طبیعی بر قانون طبیعی دیگر تفسیر نمودهاند.برخی از متکلمان که به اندیشههای عرفانی نزدیک بودهاند معجزه را با تجربهء درونی آورندهء معجزه پیوند زدهاند و کسانی،تحت تأثیر تحولات علمی اخیر جهان غرب،کوشیدهاند معجزات را به امور عادی تأویل نمایند.در این میان،رأی ابن میمون از متکلمان یهود و نظر علامه طباطبایی از متکلمان و مفسران مسلمان هرکدام در حوزهء خود از استحکام و مقبولیت بیشتری برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"وی در تبیین بیشتر همین موضوع میگوید خدای متعال مثلا برای سوختن هیزم که حادثهای عادی است مسیر و نظامی معین کرده و آن را به سایر مسببات متصل ساخته است،اما همین ارتباطها و اتصالها نیز همانند خود موجودات مطیع خداوند هستند(همان،ص 77)بنابراین در معجزهء قانون علیت و ارتباط میان اشیا آسیبی نمیبیند،اما این ارتباطها همیشه به صورتی که ظاهرا به دیدهء ما میآید نیست و ممکن است آنچه ما میبینیم بر خلاف پندار ما علت حقیقی و واقعی نباشد، اما خداوند از علت واقعی آگاه است و مسبب هرگز از سبب واقعی تخلف نمیکند(همان،ص 87-77)و او هر گاه بخواهد اجازهء آگاهی و تصرف در این علل را به افرادی میدهد و معجزه صورت میگیرد(همان،ص 08).
یک:آن گونه که اشاره شد،بر اساس کتاب مقدس حیات،حتی استمرار حیات بنیاسرائیل با انواع معجزه محقق شده است و به همین دلیل خداوند آن قوم را موظف کرد به یاد آن معجزات مراسم و اعاید داشته باشند،اما در اسلام تقریبا همهء آنچه موفقیتهای تاریخی این امت را رقم زده،از مجرای عادی و محصول تلاش و تدبیر شخص پیامبر و دیگر مسلمانان بوده است و هیچ یک از روزهایی که پیامبر اسلام معجزاتی را به مردم نشان داده به عنوان روز عید تلقی نشده است و به یاد آنها مراسم برگزار نمیگردد.
شش:نظریهء طرح از پیش تعیین شدهء معجزه در نظام خلقت و تسلط یک قانون این عالم بر قانون دیگر در تفسیر معجزه که از ابن میمون نقل گردید،در تفسیر الوجیز دخیل نیز پذیرفته شده است،اما مستقل دانستن عامل معجزه از مقررات حاکم بر این عالم که حیسدای کرسکاس مطرح کرد،همینطور لزوم همراه شدن شاهد بیرونی با وحی و معجزه که در سخن یهودا هلوی آمده بود ظاهرا در میان متکلمان مسلمان یافت نشده است."