خلاصه ماشینی:
"بدینسان تردیدی نیست که صحابه ـ همانند دیگر مردمان ـ همگی، در یک سطح قرار نداشتند؛ بعضی از ایشان، صدیقان و پارسایانی بودند که مصاحبت با پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم و امام علیهالسلام ، زشتیها را از دل آنان زدوده بود و برخی دیگر، اینچنین نبودند، بلکه با استناد به روایاتی چند، ازجمله آنچه وجود مبارک پیامبر صلیاللهعلیهوآلهوسلم در عهد خویش و در ارتباط با جاعلان و وارونهسازان سخنان ایشان فرمودهاند (1) و بویژه با توجه به شرایط و اوضاع خاص و توصیفی که قرآن (2) از آنان نموده است، وقوع این عمل از ایشان، بعید نمینماید که مواردی نیز نقل شده است (3) .
این نگاشتهها، بیش از اهتمام و بهره گیری از اندیشه و برداشتهای قرآنی، مطالب توراتی را دنبال کرده و در مواردی، با نقل احادیثی مجهول، به تثبیت این ناواقعیتها پرداختهاند که اینک برای نمونه، مواردی چند یاد میشود: فخر رازی، که بیش از دیگر مفسران، در تفسیر، به تفصیلنگاری و بررسیهای موشکافانه (2) مشهور است، در داستان آدم و حوا، بعد از بیان دو احتمال، در مورد احتمال نخست که بهنظر ایشان رأی اکثریت نیز هست، میآورد: خداوند چون آدم را آفرید، بدو خوابی سنگین غالب ساخت و در این هنگام، حوا را از دنده چپ ایشان پدید آورد.
اینک، چند نمونه از روایاتی را که خلقت حوا را پدیدهای مستقل دانسته و برداشتهای دیگر را نکوهش و تکذیب کردهاند، میآوریم: عمر بن ابی المقدم از پدرش نقل میکند که گفت: از امام صادق علیهالسلام سؤال کردم: خداوند حوا را از چه پدید آورده است؟ فرمودند: مردم چه میگویند؟ گفتم: مردم میگویند: خدا حوا از یکی از دندههای آدم خلق کرده است."