چکیده:
حقوقی شدن حقوق بشر،شکلگیری نهادهای حقوق بشر و روند تکامل تدریجی فرهنگ حقوقی بینالمللی در پرتو تکامل عقلی جوامع بشری و ضرورت تغییر و تحول ساختار نهادهای بینالمللی بهویژه سازمان ملل و زیرمجموعه آن،تقاضای جهانی تجدیدنظر در سازوکار حقوق بینالملل بشر را مطرح کرده است.در پاسخ به افکار عمومی جهانی،شورای حقوق بشر با تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل در تابستان سال 2006 جایگزین کمیسیون حقوق بشر شصت ساله گردید.در این نوشتار،ضمن نگاهی گذرا به سیر تحول سازمانی در حقوق بشر،آوردههای حقوقی شورای جدید و امتیازهای آن نسبت به کمیسیون قبلی باتوجه به محتوای سند مؤسس،مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به انتظارها و تقاضاهای جهانی برای توسعه بیشر پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"بشر میپرازد؟حجم عظیم هنجارها و مقررات بینالمللی بشر و تضمین اجرای آنها را به چه صورت مدیریت خواهد کرد؟اگرچه قضاوت درباره نقاط قوت و ضعف این شورا و میزان موفقیت و عدم موفقیتهای آن بسیار زود است،اما با تطبیق اسناد موسس؛میزان قدرت و اختیارات شورا با وضعیت مشابه سلف آن یعنی کمیسیون و همچنین با نگاهی گذرا به شرایط و نیازهای قرن بیست و یکم و بررسی مواضع سیاسی-حقوقی کشورهای عضو سازمان ملل متحد میتوان جایگاه شورا را مورد تجزیه و تحلیل قرارداد.
گرچه انتخاب اعضای شورای حقوق بشر با در نظر گرفتن صلاحیت و لیاقت فردی نامزدا در مجمع و با توه به سابقه حقوق بشر در کشور متبوع آنها که با رای مستقیم،مخفی و با اکثریت مطلق کل اعضای سازمان ملل انجام میشود،میتوانداثرات مثبتی به جای بگذارد و بخش عمده ضعفهای کمیسیون را پوشش دهد،با این حال،باتوجه به اشتغالات فراوان مجمع از یک طرف و میحط سایست زده آن از دیگرسو،افزودن رکن فرعی دیگر که متکفل یکی از موضوعات دارای اولولیت اول و بسیار مهم جهانی یعنی"حقوق بشر" است،جای تامل بیشتر دارد.
این اعلامیه که طی ماهها گفتگو و باتوجه به گزارشها و نظرهای پیشنهادی سازمانهای منطقهای و بینالمللی تدوین شد،ضمن صحهگذاری بر امور و حقوق بنیادین بینالمللی،پذیرش مسئولیت دسته جمعی در ترویج و تقویت اصول انسانی در سطح جهان تعهد مجدد در قبال اهداف و اصول منشور ملل متحد،بر تقویت و تجدید ساختار سازمان ملل و تبدیل آن به نهادی موثر برای به انجام رساندن همه اولویتهای جهان قرن بیست و یکم،از جمله تقویت صلح و امنیت،توسعه اجتماعی و اقتصادی،حقوق بشر و دموکراسی نیز تاکید کرد(ذاکریان،1831،صص 971 تا 091)."