چکیده:
در کتاب حاضر که به قلم ولادیمیر فیودوروویچ مینورسکی-بزرگترین ایرانشناس جهان-نوشته شده،به بررسی وقایع تاریخی شهر تبریز پرداخته شده است.در این کتاب،ضمن تبیین موقعیت جغرافیایی شهر تبریز،وضعیت این شهر در نخستین قرنهای هجری نیز شرح داده شده است.همچنین حوادث به وقوع پیوسته در این شهر در عصر سلجوقیها،مغولها،تیموریها،صفویها و قاجاریها،در کتاب،بررسی شده است.در ادامهی کتاب،آثار تاریخی تبریز به همراه پارهای از توضیحات معرفی شده است.در پایان نیز ملحقاتی دربارهی مسجد جامع و محلهی«سنجران»تبریز به قلم میرزا شجر سلطان القرایی آوردهشده است.
خلاصه ماشینی:
"انتشارات آیدین در تبریز برای اولینبار ویرایش جدید این کتاب را همراه با استدراکات و توضیحات اضافی به کوشش استاد غلامرضا طباطبایی مجد،تقدیم علاقهمندان به فر تاریخ ایران و آذربایجان کرده است.
به آذربایجان رفت و در شهر مراغه مستقر شد و آنجا را پایتخت خویش قرار داد ولی هنگام فرمانروایی اباقاخان(086-366 ه)تبریز پایتخت رسمی شد و تا زمان اولجایتو مرکز حکومت ایلخانان بود.
که بین ایران و عثمانی روی داد راه عثمانیان را به تبریز باز کرد بهطوری که نزدیکی این شهر به مرز ایران و عثمانی موجب شد که تبریز در برابر تهدیدهای عثمانیها آسیبپذیر شود و چندینبار به تصرف عثمانیان درآید تا اینکه در عهد پادشاهی تهماسب اول در سال 029 هجری پایتخت از تبریز به نقطهی دوردستی در شرق،یعنی قزوین انتقال یافت.
شاردن در سفرنامهی خود مینویسد:«تبریز 000055 نفوس(البته در این عدد مبالغه شده است)،00051 خانه و 00051 دکان داشت و شهر مهم و بزرگی بود که اکثر ضروریات زندگی در آن پیدا میشد و انسان میتوانست با خرج اندک،به خوشی و راحتی در آنجا زندگی کند و فرمانروایان قارص،ارمنستان،مراغه،اردبیل و بیست سلطان یعنی حاکم محلی از بیگلربیگی تبریز فرمان میبردند»(صص 16-45).
در سال 817 هجری خواجه رشید الدین فضل الله همدانی با دسیسهی رقیبش تاج الدین علی شاه و در دورهی حکومت سلطان ابو سعید بهادر خان به قتل رسید و به دنبال آن این مجتمع باارزش که در آندوره از بزرگترین مراکز آموزشی جهان محسوب میشد،غارت و با خاک یکسان شد.
2. ارگ تبریز این بنای تاریخی که بازماندهی مسجد معروف علی شاه-وزیر محمد خدابنده-و ابو سعید بهادر خان است در سالهای 617-427 هجری ساخته شده است."