چکیده:
زبان فارسی،مانند همهء زبانهای دنیا،مشمول تحول قرار میگیرد.کلمت از آغاز،وسط و پایان تحول مییابند.تحول پایانی و میانی کلمات رایجتر از تحولات آغازی هستند. در این مقاله به نوع خاصی از تحول کلمات فارسی اشاره شده که کمتر به آن پرداختهاند و آن حذف هجای اول کلمات است،مانند«رخت»به جای«درخت».این نوع تحول در گذر از فارسی میانه به فارسی دری نیز دیده میشود،مانند کلمهء«هشاگرد»که در فارسی به«شاگرد»بدل شده است.
خلاصه ماشینی:
"این نوع تحول به علت آن است که نیروی گفتار در پایان کلمات ضعیفتر از آغاز و میان آنهاست.
در این کلمات چنانکه دیده میشود،یک مصوت کوتاه از اول کلمه حذف شده است و میدانیم ک مصوتهای کوتاه فارسی ضعیفتر از مصوتهای بلند هستند.
در ص 28 همین کتاب این کلمه از نسخهء به به شکل«شمر»نقل شده که ممکن است تصحیف شیر باشد).
چنانکه دیده میشود کلیهء این مثالها،به استثنای دو مورد،از نسخهء ب که متأسفانه به علت افتادگی اوراق آخر آن،نام و مشخصات کاتب آن معلوم نیست نقل شده است.
در بعضی موارد مصوت یا هجای اول کلمه افتاده و در نتیجه کلمه با دو صامت آغاز شده که متعاقبا به علت دشواری تلفظ آن برای فارسی زبانان،مصوتی میان این دو صامت افزوده شده است،مانند: عراب-اعراب(دستور الاخوان،ص 78،از نسخهء ب،مقایسه شود با عرابی به جای اعرابی در بعضی متون دیگر)."