چکیده:
این مقاله با هدف بررسی جایگاه و شخصیت فردوسی درنگارگری ایرانی تهیه شده است. پرسش اصلی این مقاله این است که فردوسی چه جایگاهی را در هنر ایرانی به خود اختصاص داده است ؟ چه جنبه یا جنبه هایی از شخصیت این شاعر پارسی گوی مورد توجه نگارگران قرار گرفته و چگونه به آن وجوه پرداخته شده است؟ بر این اساس ضمن تدقیق در نگارگری ایرانی، نگاره هایی که شخصیت فردوسی در آنها تصویر شده، انتخاب و تلاش گردید تا ضمن خوانش میان دو متن نوشتاری و تصویری ویژگی های شخصیت فردوسی از آن میان معرفی شود. در سیر این پژوهش مشخص خواهد شد دو ویژگی شاخص فردوسی چون سخنوری و آزادگی وی همواره مورد توجه هنرمندان و مستمسک ایشان برای خلق و آفرینش ادبی و هنری قرار گرفته است.
This article is to discuss the status and importance of Ferdowsi in Persian painting. The core question concerns to the place that Ferdowsi has in Persian Paintings? What aspect or aspects of this Persian poet have attracted the painters and how they have showed these aspects? On the basis of this، and through meditation on Persian paintings، those painting in which Ferdowsi is depicted are selected to characterize Ferdowsi’s personality by reading the inter-connected links between textual and pictorial works. In the course of this essay we will expose that two main attributes of Ferdowsi، namely his elocutionary style and his free spirit، have been of great value to the artists and their main sources for artistic or literary creation.
خلاصه ماشینی:
"پرسش اصلی این مقاله این است که فردوسی چه جایگاهی را در هنر ایرانی به خود اختصاص داده است؟چه جنبه یا جنبه‌هایی از شخصیت این شاعر پارسی گوی مورد توجه نگارگران قرار گرفته و چگونه به آن وجوه پرداخته شده است؟بر این اساس ضمن تدقیق در نگارگری ایرانی، نگاره‌هایی که شخصیت فردوسی در آنها تصویر شده،انتخاب و تلاش گردید تا ضمن خوانش میان دو متن نوشتاری و تصویری ویژگی‌های شخصیت فردوسی از آن‌میان معرفی شود.
در مقدمۀ شاهنامۀ بایسنقری روایت می‌شود که چون فردوسی برای شکایت از ظلمی که عامل توس به وی رسیده بود،به غزنه سفر می‌کند؛در بیرون شهر با 3 تن از شعرای دربار غزنوی:عنصری،عسجدی و فرخی مواجه می‌گردد که این دیدار یکی از رویدادهای مهم زندگی فردوسی را رقم می‌زند و منجر به سرایش شاهنامه به سفارش سلطان محمود می‌گردد.
تقریبا در میانۀ این فضا پیکره‌ای نشسته بر روی زیرانداز تصویر شده که شخص حمامی مشغول اصلاح یا شست‌وشوی سر اوست؛نظر به جایگاه ویژه‌ای که این پیکره از نظر موقعیت مکانی به خود اختصاص داده،به نظر می‌رسد این شخص فردوسی است؛ضمن آنکه در سمت چپ که احتمالا در بیرونی حمام است،همان فرد در حال دادن بدره‌ای(احتمالا حاوی هدیۀ سلطانی) به فقاعی نشان داده می‌شود و پیکره‌هایی دیگر ناظر بر صحنه هستند.
این موضوع دستمایۀ کار یکی از مصوران کتاب خاوران نامه قرار گرفته است2این نگاره که امروزه در موزۀ متروپولوتین نگهداری می‌شود،صحنۀ ملاقات فردوسی و ابن حسام را نشان می‌دهد(تصویر 7)."
(
, 
, 
)
