چشم انداز روابط ویژه آمریکا و بریتانیا: از اتحاد شانه به شانه تا بازیگران مستقل مقاله

مناسبات ویژهء بریتانیا و آمریکا که به طور عمده ازسوی انگلیسی‌ها و نه آمریکایی‌ها با این‌ عنوان خوانده می‌شود،با وجود پیوندهای عمیق و مستحکم منافع دو کشور در شرایط نوینی قرار گرفته‌ است.تحولات مهم ژئوپلتیک دارای گسترهء جهانی همچون،انتقال مراکز قدرت از غرب به شرق، جهانی شدن و ظهور قدرت‌های نوین جهانی؛در کنار تحولات داخلی در کشورهای آمریکا و بریتانیا مانند،احساسات ضد آمریکایی در بریتانیا و روی کار آمدن دموکرات‌های نو در آمریکا،که بر اهمیت‌ انتخابات ماه می در انگلیس و انتخابات ماه نوامبر 2010 در آمریکا افزوده این پرسش را مطرح ساخته‌ است که،چه تحولی در ماهیت مناسبات ویژهء بریتانیا و آمریکا روی خواهد داد؟روشن است که،منافع‌ استراتژیک،علقه‌های تاریخی و فرهنگی در کنار ضرورت‌ها و منافع حیاتی دو کشور،اجازه بروز اختلاف‌های جدی و گسست در مناسبات دو کشور را نیز خواهد داد.اما گزارش حاضر بر این نظر است که مناسبات ویژهء دو کشور باوجود سابقه طولانی آن از جنگ جهانی دوم تاکنون،از وضعیت‌ «اتحاد شانه به شانه»یا به گفته برخی مقام‌های آمریکایی،اتحاد یک‌طرفه به نفع آمریکا در دروه تونی‌بلر، به سمت«اتحاد استراتژیک با منافع متمایز»در دوره دولت ائتلافی محافظه‌کار-لیبرال تغییر خواهد کرد.

از اين رو، اين پرسش قابل طرح است که اگر قاعده معمول سياست قدرت ، همکاري برسر وجود منافع هم سو ميان دو يا چند کشوراست پس اين قاعده تالي سياست خارجي نيز بايد قابل تصور باشد که ممکن است اين روابط پس از بروز تمايز يا تعارض منافع حتي در حد سطحي، به سمت تشديد اختلافات و يا دست کم تغيير الگوي همکاري پيش رود؟ آيا اين قاعده در مورد روابط آمريکا و بريتانيا ميتواند موضوعيت داشته باشد؟ آيا با بروز تغييرات و دگرگونيهاي ژئوپلتيک و تغيير ساختار نظام بين المللي پس از جنگ سرد، روابط آمريکا و بريتانيا نيز پس از يک دوره نسبتاً طولاني از همکاري فشرده و نزديک ، مسير متفاوتي را طي خواهد نمود؟ به نظر ميآيد تحولات عميق هويتي و اهميت يافتن هويت در روابط بين الملل (٢) از دهه ١٩٩٠ و نيز انتقال مراکز قدرت از غرب به شرق ،(٣) جهانی شدن و ظهور قدرت هاي نوين جهاني؛ و در کنار آن تحولات سياسي داخلي در کشورهاي آمريکا و انگليس همچون فضاي ضدآمريکايي در بريتانيا و کم توجهي نسبي به روابط ويژه در داخل آمريکا و نيز شرايط متحول و نوين بين المللي، بستر متفاوتي را براي اتخاذ رويکردهاي متفاوت نسبت به يکديگر از سوي اين کشورها در مقايسه با دوره هاي گذشته فراهم ساخته است . 4. Keith Porter,“The Relationship of the United States with the United kingdom”, NewYork Times, (April 28, 2010), available on: http://www. Reginald Dale & Heather Conley, “ A Washington Perspective: The Trying Bonds of the Special Relationship”, House of Commons Foreign Affairs Committee Testimony, (1 May, 2010), http://www.