چکیده:
یکی از ویژگی های مهم انسان اجتماعی این است که دارای خواسته های متعدد می باشد. مراجع پاسخ گو به خواسته ها نیز متعدد است و از بین آنها، سازمان های رسمی به خاطر حضور موثر در عرصه های گوناگون زندگی، مرجع پاسخگو به بیشترین خواسته ها هستند. انتظار می رود افراد خواسته های خود در سازمان های رسمی را به طور قانونی پیگیری کنند. ولی در واقعیت همیشه چنین نیست. برخی افراد از پیگیری خواسته خود در یک سازمان رسمی صرف نظر می کنند و بعضی، همان نوع خواسته را در همان سازمان پیگیری می کنند؛ هرچند شدت پیگیری آنها نیز متفاوت است. به نظر می رسد وجود یک باور ذهنی (که برآیند تصورات شناختی متعدد است) با عنوان نگرش به پیگیری قانونی خواسته ها در یک سازمان رسمی، در پیگیری یا عدم پیگیری عملی در آن سازمان موثر باشد.
به هر حال اگر افراد خواسته خود را به طور قانونی پیگیری کنند و به شکست بینجامد یا به گمان آنکه هرگونه پیگیری قانونی به شکست خواهد انجامید از پیگیری صرف نظر نمایند، ممکن است به پیگیری غیرقانونی یا شورش یا برخی رفتارهای نامطلوب سوق پیدا کنند و این برای مدیران عالی نظام سیاسی ناگوار است.
آگاهی از «فرایند تبدیل خواسته به شورش» مقدمه اتخاذ هر اقدام پیشگیرانه و کنترلی شورش می باشد و مقاله حاضر در راستای تبیین فرایند مذکور تهیه شده است
خلاصه ماشینی:
حال با این فرض که مرجع پاسخگو به خواستههای افراد،سازمانهای رسمی هستند،میتوان مراحل فوق را با انجام برخی اصلاحات به صورت زیر بیان نمود: 1-منشاء ایجاد خواسته:منشاء خواسته میتواند شرایطی باشد که به واسطۀ آن، (1)- Retreatism (2)- Rebllion وضعیت مطلوب گذشته از بین رفته باشد،یا وضعیت مطلوب فعلی مورد تهدید قرار گیرد و یا فقدان یک وضعیت مطلوب احساس شود.
در این میان باید به یک نکته کلیدی هم توجه داشت که برخی مواقع نیز نارضایتی به شورش منجر نمیشود و به دو شکل زیر نمود پیدا میکند: الف-افراد ناراضی به اقداماتی دست میزنند که مجازات قانونی در پی ندارد، ولی برای یک نظام اجتماعی ناگوار است.
اکنون با توجه به مطالب فوق این ایده به ذهن خطور میکند که برای تفسیر تفاوتهای موجود در موضعگیری عملی افراد نسبت به پیگیری قانونی خواستهها در یک سازمان رسمی،نخست به حوزۀ ذهن توجه شود و سپس یک باور ذهنی خاص و قابل اندازهگیری به عنوان برایند برخی باورهای دیگر مدنظر قرار گیرد.
تجربه نشان داده است که همه افراد پس از آنکه سازمان پاسخگو به خواستۀ خود را مشخص کردند،به پیگیری قانونی آن نمیپردازند و در مورد آنها که چنین میکنند نیز پیگیری با شدت و ضعفهای مختلفی مشاهده میگردد.
) (2)-برای آگاهی بیشتر نسبت به نگرشها و تکوین آنها رجوع کنید به: Kalat'1996 (به تصویر صفحه مراجعه شود) عوامل تکوین نگرش به پیگیری قانونی خواستهها در سازمانهای رسمی مطابق با مباحث انجام شده مشخص میگردد که عوامل تکوین نگرشها دارای ماهیت ذهنی و از نوع تصورات شناختی میباشند.