چکیده:
در این نوشته کوشش شده است تا شالودهی ساختمان فعل و عناصر ساختمانی گروه فعلی برمبنای دیدگاه زبانشناسی جدید به اجمال بررسی شود.به این امید که خوانند نرا در تشخیص فعل ساده از مرکب و ملاکهای داوری آن،با توجه به مباحث کتابهای زبان فارسی متوسطه،یاری نماید.
خلاصه ماشینی:
"کلید واژهها گروه فعلی،دستگاههای گروه فعلی،فعل ساده، فعل مرکب،افعال اسنادی، افعال غیراسنادی معصومه زینلیان کارشناس ارشد زبان و ادب فارسی، مدرس مراکز پیشدانشگاهی، عضو گروه آموزش زبان و ادب فارسی و مدرس مرازک ضمن خدمت فرهنگیان چهارمحال و بختیاری(به تصویر صفحه مراجعه شود) * مقدمه با این که بحث دربارهی افعال ساده و مرکب یکی از موضوعات مهم کتابهای زبان فارسی دورهی متوسطه است و بسیاری از دستورنویسان و زبانشناسان در باب آن نظریات گوناگونی ارائه دادهاند و در این زمینه مقالات گوناگونی نوشته شده است اما همچنان اهمیت این«موضوع»و مشکلات مربوط به تشخیص به قوت خود باقی است.
که هروقت«بودن»در نقش فعل کمکی در جایگاه«ح»قرار گیرد با یک فعل واژگانی همراه است و خود به تنهایی در نقش فعل واژگانی در جایگاه«ف»نیز بهکار میرود،مانند: رفته بودم دلخور بودم(باطنی،4731،721) تجزیهی افعال مرکب یکی از خصوصیات زبان فارسی داشتن فعلهای متعدد ترکیبی است که معمولا از یک اسم یا صفت یا عنصر دیگری به اضافهی فعل ساخته میشوند.
مانند: کشت کشته شد خواهد کشت کشته خواهد شد (باطنی،4731،631-921) راههای تشخیص فعل ساده از مرکب در کتابهای زبان فارسی راههای تشخیص فعل ساده از مرکب را شامل گسترشپذیری و گرفتن نقشنحوی مطرح کردهاند (کتابهای زبان فارسی متوسطه،بحث فعل ساده و مرکب)،اما در کنار این دو راه،راههای دیگری نیز برای تشخیص آنها وجود دارد: معیار معنایی با توجه به این معیار،ابتدا به فعل جمله دقت میکنیم،اگر در معنای اصلی خود بهکاررفته شده باشد ساده و اگر در غیر از معنی اصلی خود بهکاررفته باشد،مرکب است: آب دریا به طرف ساحل پیش آمد."