چکیده:
هدف: قرآن کریم دارای نوعی محتواست که تلاش برای فهم نوع محتوا یا اصول و روشهای به کار رفته در آن برای درک بهتر آن حائز اهمیت است. در این مطالعه پنج مفهوم اساسی که در برنامه ریزی درسی می توان آنها را از قرآن الهام گرفت مورد بررسی قرار گرفته اند.
روش: در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا، پژوهش تلفیقی، منابع تفسیری و علم برنامه ریزی درسی به عنوان ابزاری در کنار منابع معرفتی تعالیم اسلامی استفاده شده است.
یافته ها: مفاهیم ذیل در قرآن کریم الهام بخش ما در سازماندهی برنامه درسی است: 1. توالی: این موضوع به نحوه چیدمان مطالب اشاره می کند؛ به گونه ای که با نظم منطقی به یادگیری بهتر کمک می کند و شامل روش قیاسی، استقرایی، عینی به ذهنی، نظم پیدایش وقایع و از حال به گذشته است. 2. استمرار: این مفهوم به تکرار با عمق بیشتر و ارائه تدریجی اشاره می کند که موجب تقویت ویژگی های اخلاقی و ایمانی شده و به نهادینه کردن آنها کمک می کند و شامل ذکر نعمتها و تمثیل و داستان است. 3. تعادل: این موضوع به نیازهای آنها و آنچه باید یاد بگیرند عنایت دارد و تعادلی بین نیازهای مادی و معنوی برقرار کرده، با مهارتهای ارتباطی و زندگی اجتماعی استحکام می یابد. 4. وسعت: در این مفهوم، عناصر و اهداف اساسی تعلیم و تربیت، محتوا و تنوع روشها، ارزیابی و بررسی شده است. 5. وحدت: به دو شکل بیرونی؛ مرتبط با خود قرآن کریم و آفریننده اثر و درونی؛ معطوف به ساختار ذهنی خوانندگان است.
Purpose: The noble Qur'an involves a type of content in which an effort is used for understanding its type or principles that are important for its better perception.. In this text، five basic concepts، as our inspiration that are used in curriculum development in organijation of contents. Method: In this study، different methods were mainly used،including content analysis،integrative inquiry،interpretative refrences and the science of curriculum development as a brach of education fild by way of tools with cognitive sources of Islamic education. Results: The following concepts are our inspiration in content organization of curriculum 1- Sequence: this subject refers to the arrangement of matters in a way that helps people learn with a logical order، including: a: deductive method ، b: induction c: from concrete to abstract d: order in the emergence of event e: from present to the past. 2- Continuity: This concept refers to the repetition profoundly and gradual presentation that leads to the reinforcement of ethical and moral characteristics which is so effective in their establishment، involving: a: the mention of bounties، b: allegory story. 3- Balance: This subject refers to their needs and what they should learn. It establishes equilibrium between materid and spiritual needs and is reinforced with communicative skills and social life. 4- Scope: It means inclusion of goals، methods contents and evaluation 5- Integration: It divides tow shapes، one shape ، external is related to creater of Quranic and internal، It points to the formation of mental structure for readers of the noble Qur'an that affects upon their perception of the glorious Qur'as which is not the same in different individuals.
خلاصه ماشینی:
معرفت در دانشگاه اسلامی /45سال چهاردهم،شماره /1بهار 1389 Marefat Dar Daneshgah-E-Eslami,2010(Spring)45,Vol. 14,No. 1 سازماندهی محتوای برنامههای درسی با الهام از آیات قرآن کریم رضا صابری1 سید جواد قندیلی2 عباسعلی رستمینسب3 چکیده هدف:قرآن کریم دارای نوعی محتواست که تلاش برای فهم نوع محتوا یا اصول و روشهای به کار رفته در آن برای درک بهتر آن حائز اهمیت است.
2. استمرار:این مفهوم به تکرار با عمق بیشتر و ارائۀ تدریجی اشاره میکند که موجب تقویت ویژگیهای اخلاقی و ایمانی شده و به نهادینه کردن آنها کمک میکند و شامل ذکر نعمتها و تمثیل و داستان است.
(اعرافی،1387،ج 1،ص 56-55) سؤال اساسی این است که علم برنامهریزی درسی بهعنوان شاخهای از علوم تربیتی در تعامل با قرآن کریم چه پیامها و الهاماتی از کتاب وحی میتواند اخذ کند تا در تدوین برنامههای درسی خود از آن بهره ببرد؟ روشهای اساسی ارائۀ محتوا در قرآن کریم در قرآن کریم،اصول و روشهایی وجود دارد که از آنها میتوان به منظور سازماندهی و تدوین محتوای برنامههای درسی استفاده کرد.
(مطهری،1372،ج 1،ص 50) در ابتدای سوره نسا نیز این مفهوم اصلی مطرح میشود که از«عصیان پروردگار بترسید»و در آیات بعد،دستورالعملهای جزیی را که انسانها باید رعایت کنند تا موجبات عصیان پروردگار فراهم نشود،بیان میکند؛از جمله:مراعات عدل و داد در مورد یتیمان و چگونگی تقسیم ارث بین وارث.
(دلشاد تهرانی،1377،ص 161) ج)از عینی به ذهنی قرآن مجید در آیات متعدد،برای فهم بهتر و درک امور معنوی و مابعدالطبیعه از پدیدههای قابل مشاهده استفاده کرده است.
در این معنای تعادل،فعالیتهای یادگیری متنوع برای گروههای مختلف موردنظر است و به نیازهای آنها و آنچه باید یاد بگیرند نیز عنایت میشود(ملکی،1376،ص 167).