چکیده:
مفهوم عدالت،همواره در طول تاریخ به عنوان مفهومی بنیادین اما کلی مطرح شده و دارای انواع مختلفی است.در این مقاله کوشیدهایم با عنایت به شاخصههای عدالت سیاسی«جان راولز»، ویژگیهای این شاخه از عدالت را در گفتمان سیاسی امام خمینی قدس سره بررسی میکنیم.پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که عدالت سیاسی در گفتمان سیاسی امام خمینی قدس سره دارای چه جایگاهی و چه شاخصههایی است؟بر این اساس،ایشان امنیت همگانی،مشارکت عمومی و حق گزینش برابر را به مثابه شاخصههای جهانشمول عدالت سیاسی مطمحنظر قرار میدهد.
Viability is a fundamental concept in political thought which is currently beenig emphasized in political systems. This research is an effort to explain the issue of viability of IslamicRepublic of Irans political system in Imam Khomeinis viewpoint. Therefore, we study his attitudes and thoughts in this regard, mentioning the concept of viability and its indicesand mechanisms. We believe that since the formation of Islamic revolution and Imam Khomeinis thoughts are based on religious beliefs, viability and its indices and mechanismsare based on Islamic pattern as well; indices and solutions like the rule of law, democracy, meritocracy, expediency and unity which have been mentioned in this research.
خلاصه ماشینی:
یکی از مواردی که امام خمینی قدس سره در راستای کارآمدی نظام جمهوری اسلامی ایران،بر آن تأکید داشت،اهمیت به قانون است.
مردمگرایی یکی دیگر از مؤلفههای کارآمدی نظام جمهوری اسلامی از منظر امام خمینی قدس سره که نظامهای دموکراتیک نیز بر آن تأکید میکنند،توجه به مردم است.
یکی از اساسیترین موضوعات در اندیشه سیاسی-اجتماعی امام خمینی قدس سره که در کارآمدی حکومت اسلامی نقش اساسی دارد،لزوم تعیین سرنوشت مردم از طریق مشارکت سیاسی فعال در همه امور و پشتیبانی مردم در حکومت است که بیتردید بدون آن،حکومت از انجام وظایف خود ناتوان خواهد ماند و دیگر پایدار نخواهد بود.
(همان، ج 5:944) ج)سادهزیستی به دور بودن از تجمل از موارد دیگر کارآمدی حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی قدس سره است؛نکتهای که خود ایشان نیز سخت بدان پایبند بود.
حضرت امام قدس سره از جمله کسانی است که در تاریخ معاصر بر این عنصر اساسی تأکید بسیار داشت؛اصلی بنیادین که رعایت آن بیتردید موجب دوام و کارآمدی نظام میشود.
(همان،ج 12:74) نتیجه در این نوشتار تلاش شد تا مفهوم کارآمدی،شاخصهها و مکانیسمهای آن و مسئله کارآمدی در حکومت جمهوری اسلامی ایران با تمرکز بر دیدگاهها و اندیشههای امام خمینی قدس سره تبیین شود.
بنابراین نظام سیاسی برای رشد و توسعه کارآمدی خود نیازمند آن است که شاخصهها و مکانیسمهای کارآمدی از منظر امام قدس سره را به دقت مطمح نظر قرار دهد و در جهت حل معضلات کشور در همه دورانها،بدان اهتمام جدی داشته باشد.