نقش سازمان های غیر دولتی در حمایت از حقوق مصرف کننده (1) مقاله

از زمان تشکیل سازمان جهانی استاندارد(ایزو)در سال 1947 حقوق مصرف‌کننده به‌عنوان یک نگرانی جهانی مطرح شد.در این راستا علاوه بر دولت‌ها،گروه‌های‌ مردمی غیردولتی تحت عنوان سازمان‌های غیردولتی مصرف‌کننده به سرعت در کشورهای پیشرفته دنیا شکل گرفت تا با دفاع هم‌آهنگ و سازماندهی شده از حقوق‌ مصرف‌کنندگان و افزایش آگاهی‌ها،حضور مصرف‌کننده را در بازار پر رنگ کند. امروزه سازمان‌های غیردولتی در سراسر دنیا از شرکای مهم توسعه جوامع به شمار می‌روند.این سازمان‌ها باتوجه به اینکه بستر رشد و ارتقای افراد و نیز زمینه ساز بروز توانمندی‌ها و عوامل آنها در ایفای مسوولیت اجتماعی هستند،مؤثرترین کانال مشارکت مردم در فعالیت‌های مرتبط با فرایند توسعه پایدار به شمار می‌روند به همین دلیل در کشور ما هم‌ توجه سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان کشور در طی سال‌های اخیر به این حوزه جلب شده است،به‌طوریکه در برنامه چهارم توسعه در اغلب بخش‌های آن توجه و تاکیدات‌ زیادی به حضور و جلب مشارکت این دسته از سازمان‌ها گردیده است. سازمان‌های غیردولتی به‌عنوان بازیگران جدید در کنار دولت‌ها و سازمان‌های دولتی واجد انحصار حاضر شده تا به‌عنوان رابط میان مصرف‌کننده با دولت،مدافع منافع این طبقه‌ باشند و کاستی‌ها و نارسایی‌های ناشی از ضعف عملکرد نهادهای دولتی،در حمایت از این قشر در برابر تولید کنندگان قدرتمند را جبران کنند.این سازمان‌ها تلاش می‌کنند تا مصرف‌کننده به اساسی‌ترین حقوق خود یعنی حق رفع نیازهای اساسی،بهره‌مندی از کالا و خدمات سالم و بدون نقص،دریافت اطلاعات کامل،جبران خسارت مادی و معنوی ناشی از مصرف کالا و خدمات معیوب و غیر استاندارد،حق برخورداری از طرح شکایت در هنگام بروز خسارت ناشی از مصرف کالا و خدمات و اقدام به موقع و عادلانه‌ از سوی مصرف‌کنندگان،حق استفاده از خدمات پس از فروش عرضه کنندگان کالا و خدمات را محقق سازند.بر همین اساس در جهت دستیابی به توسعه و گسترش‌ سازمان‌های غیردولتی حمایت از حقوق مصرف‌کننده،در این مقاله الگوی ایجاد و تقویت این نهادها مورد بررسی قرار گرفته است.

"سازمان‌های غیردولتی در کنار دولت‌ها و سازمان‌های دولتی واجد انحصار حاضر شده تا به‌عنوان رابط میان مصرف‌کننده با دولت،مدافع منافع این طبقه باشند و کاستی‌ها و نارسایی‌های ناشی از ضعف عملکرد نهادهای دولتی در حمایت از این قشر در برابر تولید کنندگان قدرتمند را جبران کنند و اساسی‌ترین حقوق مصرف‌کننده یعنی‌ حق رفع نیازهای اساسی،بهره‌مندی از کالا و خدمات سالم و بدون نقص،دریافت‌ اطلاعات کامل و آگاهی از نحوه استفاده،زمان و شیوه تحویل کالا و ارائه خدمات‌ و قیمت،کیفیت و کمیت موردنیاز،حق برخورداری از رفتار احترام آمیز از جانب‌ تولید کنندگان و عرضه‌کنندگان کالا و خدمات و مراجع رسیدگی کننده به شکایات‌ احتمالی مصرف‌کنندگان،جبران خسارت مادی و معنوی ناشی از مصرف کالا و خدمات معیوب،غیر استاندارد یا عدم انطباق کالا یا خدمات با کالا و خدمات معرفی‌ شده،حق برخورداری از استانداردهای ایمنی،بهداشت و سلامت کالا و خدمات،حق‌ برخورداری از طرح شکایت در هنگام بروز خسارت ناشی از مصرف کالا و خدمات‌ و اقدام به موقع و عادلانه از سوی مصرف‌کنندگان،حق استفاده از خدمات پس‌ از فروش عرضه کنندگان کالا و خدمات در جهت حصول بیشترین منافع خود در ارتباط با کالا و خدماتی که نیاز به ارایه اینگونه خدمات را دارند،اطمینان از اینکه در زمینه کالا و خدمات خریداری شده تمامی حقوق اعم‌از الزامات قانونی،عدم نصب‌ برچسب‌های دروغین و تبلیغات اغوا کننده و..."