نگرشی بر تغییرات حداقل های مطلق دما در پهنه ایران زمین مقاله

نویسنده: خوش اخلاق، فرامرز ؛ غریبی، ابراهیم ؛ شفیعی، زلیخا ؛

جغرافیا و برنامه ریزی محیطی تابستان 1390 - شماره 42 رتبه علمی-پژوهشی (وزارت علوم/ISC (‎19 صفحه - از 199 تا 217 )

کلیدواژه ها: روند سری زمانی ایران‌ میانگین متحرک واریانس دمای حد اقل مطلق دوره آماری روند دما

چکیده:

دما متغیر جوی بسیار مهمی است که تغییر آن منشاء بسیاری از تحولات فیزیکی،شیمیایی و زیست‌محیطی است.اندازه‌گیری‌ دما توسط انسان در مقایسه با سایر عناصر جوی از سابقه طولانی‌تری برخودار است.هدف اصلی این پژوهش بررسی تغییرات‌ زمانی و مکانی دمای حد اقل،تعداد روزهای با دمای مساوی و کمتر از 4-درجه سلسیوس است.بدین منظور داده‌های آماری حد اقل‌ مطلق دما در 20 ایستگاه همدید کشور با روش تحلیل روند،تحلیل واریانس و میانگین متحرک در دوره آماری 1956-2005 واکاوی‌ شد و در ادامه نمودارهای سالانه،فصلی و ماهانه میانگین دمای حد اقل در طول دوره آماری ترسیم و تحلیل گردید.نتایج این‌ بررسی‌ها نشان می‌دهد که الگوی تغییرات حد اقل مطلق دما در کشور در طول دوره آماری یکسان نبوده به طوری که،نوسانات و تغییرات مقادیر حد اقل مطلق دما در بین مناطق مختلف ایران دارای اختلافات زیادی است.با وجود روند افزایشی سری زمانی دما، داده‌های دمای حد اقل دارای افت و خیزها و دوره‌های کوتاه‌مدت سرمایشی و گرمایشی است.همچنین نتایج این تحقیق بیانگر تغییرات شدید مکانی و زمانی حد اقل دما در بین ایستگاههای شمالغرب و نواحی کوهستانی منفرد کشور و نیز تغییرات ملایم در ایستگاههای مرکزی و جنوبی کشور است.تغییرات و توزیع تعداد روزهای مساوی و کمتر از 4-درجه سلسیوس نیز الگوی مشابهی را در کشور نشان می‌دهد.به‌طور کلی حد اقل دما در سطح کشور در طول دوره آماری روند افزایشی را طی کرده است.

خلاصه ماشینی:

"مشاهدات‌ به کار گرفته شده شامل مقادیر دمای هوا(حد اقل‌های‌ مطلق)و تعداد روزهای با دمای مساوی و کمتر از 4- درجه سلیسوس است،در گام نخست به منظور انجام‌ یک تحلیل آماری اولیه روی داده‌های موجود،سری‌ زمانی دمای حد اقل در مقیاس ماهانه،فصلی و سالانه‌ با استفاده از میانگین دمای حد اقل ایستگاههای کشور در طول 05 سال ایجاد گردید. جدول 1-مقادیر حد اقل دما و روزهای مساوری و کمتر از 4-درجه سلسیوس طی دهه‌های متوالی (به تصویر صفحه مراجعه شود) د)حد اقل دما طی دوره آماری روند افزایشی‌ داشته به طوری که شدت دماهای پایین در سال‌های‌ پایانی دوره کاهش یافته و متوسط آنها به سطحی‌ بالاتر از میانگین جابجا شده است. (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 21-تعداد روزهای مساوی و کمتر از 4-درجه در ایستگاههای ایران (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 31-پراکنش روزهای سرد در مناطق مختلف کشور جدول 4-مشخصات سری زمانی دمای حد اقل ایستگاههای ایران (به تصویر صفحه مراجعه شود) 2-3-توزیع مکانی حد اقل‌های مطلق دما در ایران شکل(41)نقشه‌های توزیع دمای حد اقل را طی‌ دهه‌های متوالی طی دوره آماری نشان می‌دهد. بررسی تغییرات دما در طول‌ دوره آماری در مقیاس ماهانه،فصلی و سالانه و دهه‌ های متوالی نشاندهنده روند افزایشی دمای حداقل در طول دوره است بطوری که خط روند در سالهای‌ میانی دوره در همه ایستگاهها خط میانگین را قطع‌ نموده و به بالاتر از آن جابجا شده است که حاکی از تغییر اقلیم ایستگاههای کشور است. همچنین در سالهای میانی سری زمانی، روند دمای حد اقل در همه ایستگاهها خط میانگین را قطع نموده و به بالاتر از آن‌جابجا شده است که‌ بیانگر تغییر اقلیم در این سالها بوده و گرم شدن دمای‌ ایستگاهها در طی دهه‌های اخیر را نشان می‌دهد."

دریافت فایل ارجاع :
(پژوهیار, , , )

دانلود PDF
دانلود HTML

لینک کوتاه:

صفحه:

ورود / عضویت

برای مشاهده متن مقاله و یا دانلود آن لازم است وارد پایگاه شوید. در صورتی که عضو نیستید از قسمت عضویت اقدام فرمایید.

ورود