چکیده:
قرآن کریم با ترسیم حیات طیبه و نشان دادن راه وصول به آن،از روشهای گوناگونی به منظور ایجاد انگیزه در انسان برای وصول به هدف بهره برده است.یکی از روشهای مهم برای ایجاد انگیزه در انسان،برای وصول به حیات طیب و هدف مطلوب،«تشویق»است. تشویقهای قرآن گسترهء وسیعی دارند؛هم به لحاظ کلمات که بدین منظور استفاده شده، هم به لحاظ افرادی که مورد تشویق قرار گرفتهاند،از هم نظر مشوقان و هم متعلقات تشویق و پاداشهای متعددی که برای افراد شایسته لحاظ شده است.به نظر میرسد،وجه مشترک همهء این تشویقها،که به شیوههای گوناگون بیان شده است،جنبهء انگیزشی آنهاست.این مقاله،موضوع فوق را با توجه به آیات قرآن کریم و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی تبیین کرده است.
خلاصه ماشینی:
"پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله علاوه بر تشویقهایی که در قرآن کریم برای ایجاد رغبت و اشتیاق در جانهای شیفتهء حق بیان شده است،خود نیز در عمل افراد مستعد و لایق را مورد عنایت و تشویق قرار میداد.
در جایی این سخن که تسکین قلوب و انگیزانندهء افراد است،از زبان پیامبر صلی الله علیه و اله بیان میشود؛در آیهای دیگر این وظیفه را ملائکه به دوش میکشند و در جایی حتی خود خداوند متعال نیز از تشویق کلامی بهره میبرد:«ای رسول ما از اموال مؤمنان صدقه بگیر تا بدان نفوس آنها را از[پلیدی و حب دنیا]پاک و پاکیزه سازی و آنها را به دعای خیر یاد کن که دعای تو در حق آنان موجب تسلی خاطر آنها میشود و خدا شنوا و داناست».
(مؤمنون:1) در این آیه نیز قرآن کریم از عنصر پاداشدهی برای ایجاد انگیزه و تحریک مردم به رفتار مطلوب(ایمان)استفاده میکند و پاداشی که در نظر میگیرد،فلاح این افراد است.
یکی از پاداشهایی که خداوند در نظر گرفته،نادیده گرفتن پیشینهء بد افراد است؛البته در صورتی که تغییر رفتار بدهند،چون ممکن است انسانها گاهی دچار خطایی شوند،و به علت آن خطا دیگر انگیزهء پیشرفت و ترقی را از دست بدهند و بپندارند که سوء پیشینه مانع ترقی آنهاست،اما خداوند برای ایجاد انگیزه در چنین افرادی پاداشی در نظر میگیرد،و آن نادیده گرفتن سوء رفتار قبلیشان است که این خود از لحاظ انگیزش بسیار مهم است:«و کسانی که مرتکب اعمال بد و ناشایست شدند و پس از آن توبه کرده،ایمان آورند،همانا پروردگار تو بعد از این[توبه و ایمان آنان]بخشنده و مهربان است."