خلاصه ماشینی:
"شروحی بر این کتاب نوشته شده که عبارتند از: الف-شرح ابراهیم بن یوسف بن محمد المرأة(م 616)و ازاین کتاب نسخهای خطی در دار الکتب المصریه فهرست قدیم ج 2-ص 58 و فهرست جدید 1 ص 118 موجود است.
ب-«المقترح»تألیف ابو العز مظفر بن علی شافعی،نسخ&%00913BVMG009G% خطی این کتاب در کتابخانههای لیدن ش 4 ص 237،کمبریجش 613 الجزایر-ش 617،دار الکتب المصریه فهرست جدید ج 21ص 190 موجود است.
(4)-«««ص 124 ج 2 (5)-««««ص 125« 17-در باب قیاس:جمهور علمای اصول،تعلیل بدو علتمستقل در علیت یا بیشتر را برای یک حکم جائز دانسته و گفتهاند:علاوه بر جواز واقع هم شده است،مانند مس و لمس و بول که علتعدم صحبت نمازند،ابن فورک و امام رازی در علت منصوصه نه مستنبطهتجویز کردهاند امام الحرمین تعلیل بدو علت مستقل را برای یک حکمشرعا منع کرده،اگرچه عقلا جائز دانسته است،و نظر خود را بدیننحو توجیه میکند که اگر شرعا جایز بود واقع میشد،اگرچه بطور ندرتباشد و دربارۀ آنچه که جمهور بعنوان مثال ذکر کردهاند،امام الحرمینمعتقد است که احکام،متعدد است و حکمی که به هرکدام از مسو لمس و بول نسبت داده شده غیر از حکمی است که بدیگری نسبتداده شده است و هرچند نوعا یکی هستند ولی بالشخص،متعدد ومتغایرند و نیز میگوید:یک علت تامه و مستقل،مجتهد یا ناظر یافقیه را از علت دیگر بینیاز میکند،و اگر بینیاز نکند علت مستقلنیست و نیز تحصیل حاصل لازم میآید،زیرا حکم موردنظر بعلتاولی بدست آمده و علت دومی همان امر را انجام میدهد که علتاولی انجام داده و تحصیل حاصل،عبث است."