چکیده:
جمهوری چچن در جنوب روسیه در قفقاز شمالی و در مرزهای پرتنش داغستان و جمهوری آذربایجان،شاید مهمترین مشکل سرزمینی روسیه در 18 سال اخیر بود که سرنوشت آن با دیگر جمهوریهای فدراسیون روسیه گره خورده است.از این رو حل شدن یا نشدن مسئله چچن و چگونگی رویارویی روسیه با چچن،سرمشقی است برای مردم دیگر جمهوریهای مسلمان روسیه، تا الگویی از آینده خود را پیش روی آورند.هرچند مسئله چچن و روسیه،نه یک موضوع مربوط به دهههای اخیر یا حتی سده اخیر،بلکه موضوعی تاریخی است که در دوران تزارها نیز مطرح بوده است.در این،مقاله پس از نگاهی به پیشینه روابط عموما پرتنش روسیه و چچن،تعامل این دو در سالها پس از فروپاشی شوروی بررسی شده است.سپس دلایل و زمینههای تنش روسیه-چچن و موضعگیری مقامهای روس در این میان نیز مورد کنکاش قرار گرفته است.پرسش اصلی مقاله آن است که خشونت در چچن از چه منبعی تغذیه میشود و نقش دولت روسیه در آن چیست؟ فرضیه پژوهش بیان میدارد که خشونت در چچن از یک سو از رویکرد دولت روسیه به چچن ناشی میشود و از سوی دیگر در تاریخ سرزمین و مردم چچن که همواره درگیر تنشهای قومی-قبیلهای و نیز نبرد با دولتهای مرکزگرا بودهاند،ریشه دارد.
خلاصه ماشینی:
"همچنین از نظر روسها و تحلیلگران غیر روس،آینده روسیه نیز به این مسئله گره خورده است زیرا اگر روسیه بتواند موقعیت استواری در چچن پدید آورد،امیدی به حفظ استواری در دیگر مرزهای خود دارد.
فقر و گرسنگی در سرمای کوهستانهای چچن و داغستان،آدمربایی، شکنجه دهشتناک مردم محلی(به ویژه در چچن)از سوی نیروهای نظامی و امنیتی دولتی که معمولا منجر به زجرکش شدن آنان میشود1،بمبگذاری و ترور مقامات محلی وابسته به دولت از سوی اسلامگرایان و مبارزان استقلالطلب عموما چچنی2،قتل روزنامهنگاران و فعالان حقوق بشر از سوی دولت روسیه روایت معمول زندگی در قفقاز شمالی است.
«النا میالاشینا» (Elena Milashina) خبرنگار این روزنامه در پاسخ به ادعاهای مالاشنکو تنها یکی از نمونههای شکنجه بیحساب و بیهدف در قفقاز شمالی را چنین نقل میکند:مردی بسیار معمولی،44 ساله و صاحب خانواده که هیچ پیشینه سویی نداشت،خوشنام بود در یک روز روشن هنگامی که برای نامنویسی فرزندان خود در مدرسه روستای همسایه رفته بود،در برابر چشمان مردم از سوی ماموران دولتی ربوده میشود.
سیاستهای روسی برای رشد منطقه نیز به دلایلی چون گزینشی بودن این سیاستها،فساد مقامات محلی و به کار نبردن بودجه فدرال در مسیر توسعه مناطق و مهمتر از همه،نبود راهبردی بلند مدت از سوی کرملین برای بازسازی مناطق مسلمانان و به ویژه قفقاز شمالی به ناکارآمدی مجموعه دولت در منطقه انجامیده است.
از دست رفتن چچن افزون بر آن،خطر پدیدار شدن بازی دومینو را در پی دارد زیرا اگر این نخستین جمهوری سرسخت و ناسازگار با روسیه موفق به استقلال گردد بلافاصله نوبت به جمهوریهای قرینه آن در منطقه قفقاز و سایر مناطق میرسد یعنی به دنبال آن هیچ تضمینی وجود ندارد که سایر جمهوریهای خودمختار روسیه در قفقاز و جنوب آن دست به اقدام مشابهی برای جدایی از روسیه نزنند."