چکیده:
این مقاله با بهره گیری از چارچوب نظری بدیع نویسنده، و شواهد تجربی حاصل از یک پژوهش، چگونگی تاثیر عوامل جامعه بنیاد بر شکل گیری نظام شخصیتی ویژه مولد دانش را در بین دانش آموزان مورد بررسی قرار می دهد. بر پایه این چارچوب، در صورت تعبیه سامانه ای از ارزش ها، راهبردهای یادگیری و پشتکار آموزشی دانش آفرین در دانش آموزان در فرایند جامعه پذیری آموزشی، امکان بالقوه دانش آفرینی فراهم می آید. فرضیات برگرفته از چارچوب نظری با استفاده از مصاحبه نظاممند، مورد سنجش قرار گر فته اند. نمونه، از میان دانش آموزان دختر سال سوم دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 1380 به صورت چند مرحله ای در 5 منطقه آموزشی و از 30 دبیرستان عادی و غیر انتفاعی به تعداد 600 دانش آموز و به صورت تصادفی انتخاب شده است. یافته ها نشان می دهند در بین متغیرهای درون سامانه ای، ارزش ابرازی تحصیل نقش مهمی در شکل گیری پشتکار آموزشی دارد. در مقابل، ارزش ابزاری نیز تاثیر منفی بر پشتکار را نشان می دهد. درقسمت نتایج این روابط از زاویه متغیرهای بینابینی دیگری مانند راهبردهای دوگانه سطح گرا و ژرف گرای یادگیری با پشتکار آموزشی نشان داده شده است. گفتنی است با تقویت ارزش ابرازی تحصیل در دانش آموزان که خود محصول جامعه پذیری آموزشی ویژه ای است که از خانواده و به ویژه مدرسه ناشی می شود، راهبردهای یادگیری بیشتر به سمت ژرفانگری به پیش می رود. با رشد و توسعه ارزش های ابزاری تحصیل، دانش آموز کمتر راهبردهای ژرفانگر را در یادگیری پیشه کرده و بیشتر به سوی راهبردهای مخالف، یعنی استراتژی های سطح گرا روی می آورد. محصول این شرایط تقویت نظام شخصیتی واجد پشتکار آموزشی برای دارندگان ارزش ابرازی و فاقد یا کاهش پشتکار آموزشی (با مفهوم سازی خاص مطرح شده در این مقاله) برای دانش آموزان دارای ارزش ابزاری و راهبرد سطح گرا است. پشتکاری که تصور می شود با مشارکت متغیرهای عمده دیگر مانند ارزش های آموزشی و راهبردهای یادگیری نوعی سامانه دانش بنیان در نظام شخصیتی افراد را رقم می زند که پیش نیاز تبدیل دانش آموز امروز به دانش آفرین فردا است.
This paper attempts to examine the impact of social factors on the formation of Knowledge Based Personality among high school students. Knowledge Based Personality includes social values، learning strategies and educational perseverance. Theoretically، Knowledge Based Personality، which is influenced by educational perseverance، contributes to the production of knowledge in society. Methodologically، a systematic interview has been conducted among 600 female students from 3 secondary schools in 5 districts in Tehran to test the mentioned theoretical claim.
Findings indicate that expressive value affects educational perseverance more positively than the instrumental value. On the other hand، instrumental value has considerable negative impact on the educational perseverance. Furthermore، an increase in the amount of expressive value affects the intensive strategies of learning. By contrast، the growing of instrumental values among female students diminishes their intensive learning strategies and makes these strategies superficial. Therefore، the combination of expressive value، educational strategies of intensive learning and educational perseverance contribute to the formation of Knowledge Based Personality.
خلاصه ماشینی:
"جامعهپذیری آموزشی پیشنیاز آفرینش دانش: بحثی در جامعهشناسی آموزش و پرورش حسین دهقان1 پژوهشگر اجتماعی و رئیس انجمن جامعهشناسی آموزش و پرورش دریافت:89/9/15 پذیرش:90/4/15 چکیده: این مقاله با بهرهگیری از چارچوب نظری بدیع نویسنده،و شواهد تجربی حاصل از یک پژوهش، چگونگی تاثیر عوامل جامعه بنیاد بر شکلگیری نظام شخصیتی ویژه مولد دانش را در بین دانشآموزان مورد بررسی قرار میدهد.
زمانی که از تعیین میزان و چگونگی ارزشمندی تحصیل در بین افراد صحبت میشود،یا به عبارت دقیقتر پرسشی از این دست مطرح میشود که دانش آموز چه نوع ارزشی برای تحصیل قائل است چیست؟یا تا چه اندازه آن را به عنوان یک پدیده واجد ارزش و مطلوب در نظر میآورد؟به مبحث ارزشهای آموزشی وارد شدهایم.
یعنی چنانچه در کنار متغیرهای دیگر مانند ارزشهای ابرازی تحصیل، پشتکار متناسب نیز در دانشآموز نسبت به تحصیل پدید آید،احتمال توسل به راهبردهای (1)- Educational Perseverance یادگیری عمیق و مداوم افزایشیافته و درنهایت محصول چنین سامانهای دانشآموزانی است که احتمال دانشآفرینی وی در آینده افزایش مییابد.
اما همانگونه که در مدل علی توضیح دهنده روابط درون سامانهای بین ارزشها،راهبردها و پشتکار آموزشی نشان داده شد،نوع دیگری از روابط بین ارزشهای ابزاری و ابرازی تحصیل با راهبردهای سطحگرا نیز قابل تصور میباشد که دریافته زیر منعکس شده است.
یافته فوق با وضوح قابل تأملی،نشانگر،تأثیرات مستقیم اما متفاوت ارزشهای ابزاری و ابرازی تحصیل بر پشتکار آموزشی است،پشتکاری که در این پژوهش به ویژگیهای شخصیتی از نوع نگرش مثبت و انگیزه قوی و باثبات نسبت به تحصیل و همچنین قصد نهایی اقدام برای رسیدن به تحصیلات افزونتر و یادگیری بیشتر اطلاق شده است."