چکیده:
در سالهای حکومت پهلوی، علاوه بر شاعران صاحب سبکی چون شاملو، اخوان، سپهری و فرخزاد ،که به دلیل استقلال در اصول هنری، زبانی و فکری و گستردگی حوزه تاثیرگذاری بر محیط ها و محفلهای ادبی در عمل جریانهای نیرومندی را در شعر معاصر ایران به وجود آوردند، بعضی دیگر از شاعران به نسبت جوان و تازه کار با کنشی شورانگیز، حال و هوای حاکم بر فضای هنری و فرهنگی جامعه را به چالش جدی و جدال آمیز کشاندند و در موقعیت مناسب اجتماعی و تاریخی و برای مدتی محدود، کوشش های شورش گرانه آنها به نتیجه ای موفقیت آمیز منتهی شد و توجه محفلها و مخاطبان بسیاری را به خود معطوف کرد و به این طریق است که به طور رسمی چند جریان شعری در حوزه ادبیات معاصر ایران شکل می گیرد. پدیده شعر حجم ،که به وسیله یدالله رؤیایی و حلقه حامیان و هواداران او در سال 1348با سر و صدای بسیار مطرح می شود، یکی از این جریانهای اصلی است.
خلاصه ماشینی:
"نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان دورۀ جدید،شمارۀ 25(پیاپی 22)بهار 88 جریان شعر حجم* (علمی-پژوهشی) قهرمان شیری استادیار دانشگاه رازی چکیده در سالهای حکومت پهلوی،علاوه بر شاعران صاحب سبکی چون شاملو،اخوان،سپهری و فرخزاد،که به دلیل استقلال در اصول هنری، زبانی و فکری و گستردگی حوزۀ تأثیرگذاری بر محیطها و محفلهای ادبی در عمل جریانهای نیرومندی را در شعر معاصر ایران به وجود آوردند،بعضی دیگر از شاعران به نسبت جوان و تازهکار با کنشی شورانگیز،حال و هوای حاکم بر فضای هنری و فرهنگی جامعه را به چالش جدی و جدالآمیز کشاندند و در موقعیت مناسب اجتماعی و تاریخی و برای مدتی محدود،کوششهای شورشگرانۀ آنها به نتیجهای موفقیتآمیز منتهی شد و توجه محفلها و مخاطبان بسیاری را به خود معطوف کرد و به این طریق است که به طور رسمی چند جریان شعری در حوزۀ ادبیات معاصر ایران شکل میگیرد.
همین عدم پایبندی به محدودیتهای زمانی و مکانی و موضوعی،که در نگرش سوررئالیستی در موج نو ریشه دارد باعث میشود که گاه برخی تداعیهای ذهنی، نظم طبیعی و واقع نمای متن را بر هم بریزد و آن را به سویۀ ساختارگریزی سوق دهد در حالی که متقابلا رؤیایی علاقۀ بسیار به تصویرهای نزدیک یا کلوزآپ و بازکاوی در اجزا و ابعاد و جوانب آشکار و پنهان آنها دارد و مهار تداعیهای ذهنی را،که اغلب زمینه را برای حضور سوررئالیسم مهیا میکند-و شعر حجم میانۀ چندانی با نگرش سوررئالیستی ندارد-مستقیم در اختیار خود میگیرد و حتی احساس و عواطف را نیز در برابر عظمت ساختار قربانی میکند."