چکیده:
انتخاب صحنه های عملیات در تمام جنگ ها، یکی ازمباحث بسیار مهم و اساسی برای همه فرماندهان و اعضای ستاد آنها در سطوح مختلف به ویژه سطح میانی جنگ می باشد . موقعی می توان در انتخاب صحنه های فوق اطمینان کسب نمود که بتوان برای آنها از شاخص ها و عوامل مؤثر و دقیقی استفاده نمود و این مستلزم آن است که عوامل یادشده به درستی مورد شناسایی و بررسی قرار گیرند. جنگ عراق علیه ایران نیز از این امر مستثنی نبوده و هر یک از طرفین برای اجرای عملیاتهای آفندی و پدافندی خود صحنه های عملیاتی خشکی (جنوب غرب، غرب و شمال غرب) و دریایی (شمال خلیج فارس) که متنوع و متعدد بوده است را متناسب با شرایط و توان مندی های نظامی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیای نظامی و همچنین با استفاده از شاخص ها و زیر عوامل مشخص نموده اند. بنابراین هدف از این تحقیق دستیابی به عوامل مؤثر در انتخاب صحنه های عملیات در طول هشت سال دفاع مقدس بوده است. برای این منظور محقق به مطالعه صحنه های عملیات در جنگ های گذشته، شناخت محیط ژئوپولتیکی، تشریح جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و عوامل مؤثری که در هریک از این جنگ ها وجود داشته است پرداخته، سپس برای غنی بخشیدن و تکمیل اطلاعات خود با استفاده از روش-های کتابخانه ای، اطلاعات لازم را گردآوری نموده است. نتایج تحقیق یادشده نشانگر این است که عوامل اصلی دردوران هشت سال دفاع مقدس به ترتیب اولویت شامل عوامل اجتماعی و فرهنگی، نظامی، اقتصادی، سیاسی و جغرافیای نظامی می باشد.
خلاصه ماشینی:
"ترتیب تاثیر عاملهای عوامل اصلی در انتخاب صحنههای عملیات در هشت سال دفاع مقدس با توجه به محاسبات آماری انجام شده درخصوص عوامل اصلی و زیر عاملهای هر کدام در دوران دفاع مقدس،اولویتها به ترتیب زیر میباشد: زیر عاملهای عامل اجتماعی-فرهنگی به ترتیب اولویت در دوران دفاع مقدس جدول 11:زیر عاملهای عامل اجتماعی-فرهنگی در دوران دفاع مقدس به ترتیب اولویت (به تصویر صفحه مراجعه شود) جدول فوق نشان میدهد که زیر عاملهای عامل اجتماعی-فرهنگی با درجه اهمیت متفاوت در انتخاب صحنههای عملیاتی جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس کاربرد داشتهاند و به نظر میرسد با توجه به شرایط انقلاب،نقطه کانونی وحدت و همگرایی دو عامل اسلامیت و ایرانیت در این دوره بوده است.
(به استثنای زیر عامل اتحادها و ائتلافهای نظامی) عوامل فوق با درجه اهمیت متفاوت در انتخاب صحنههای عملیاتی جمهوری اسلامی ایران در هشت سال دفاع مقدس کاربرد داشتهاند و همانطور که در جدول فوق مشاهده میگردد عامل اتحاد و ائتلافهای نظامی که در دوران دفاع مقدس وجود نداشت به دلیل این بود که در آن شرایط انقلاب و وجود تحریمهای سیاسی و اقتصادی نه تنها جمهوری اسلامی با هیچ کشوری ائتلاف نظامی نداشت بلکه برای تهیه یک قطعه تجهیزات نظامی با مشکلات بسیار عدیده مواجه بود.
جدول 16:عوامل مؤثر در انتخاب صحنههای عملیات جمهوری اسلامی ایران در طول هشت سال دفاع مقدس (به تصویر صفحه مراجعه شود) صحنههای عملیات،منطقه وسیعی میباشد که باید در انتخاب آن عوامل اجتماعی- فرهنگی،اقتصادی،سیاسی،جغرافیای نظامی را در نظر گرفت و بلعکس منطقه نبرد، در سطح تاکتیکی میباشد و بیشتر به عوامل جغرافیای نظامی و عوامل نظامی متکی میباشد و چون عرض و عمق صحنه عملیات از منطقه نبرد(ناحیه رزم)وسیع- تر است لذا اولویتبندی عوامل فوق تایید میگردد."