چکیده:
اگر چه مقررات حقوق بین الملل هوایی، حقوق بین الملل فضایی و حقوق ارتباطات از راه دور، تا حدی قابلیت اعمال در خصوص سامانه های ناوبری ماهواره ای جهانی را دارند، اما در عین حال پیشرفت فناوری و تکامل روزافزون کاربردهای نوین این خدمات در ناوبری هواپیما، مسائل جدیدی را ایجاد کرده است که کنوانسیون های موجود در این سه حوزه از حقوق، پاسخگوی آن نیست. شاید در وهله اول، تلاش برای انعقاد و پذیرش یک کنوانسیون بین المللی در زمینه خدمات ناوبری ماهواره ای جهانی، بهترین گزینه برای تضمین استمرار و کیفیت خدمات این سامانه ها به نظر برسد؛ اما در عین حال، تجربه تلاش های وقت گیر و طولانی مدت به منظور تدوین پیش نویس یک کنوانسیون بین المللی در خصوص مسئولیت کنترل ترافیک هوایی، دشوار بودن تدوین کنوانسیونی بین المللی در این زمینه را بیش از پیش مبرهن می سازد. در واقع، تدوین چنین کنوانسیونی با توجه به پیچیدگی و گستردگی ابعاد حقوقی CNS/ATM و اختلاف نظر میان کشورهای جهان، دشوار خواهد بود. نگارنده معتقد است که راه حل برخی چالش های حقوقی موجود در زمینه به کارگیری سامانه های ناوبری ماهواره ای جهانی را باید در تدوین و ایجاد چارچوب حقوقی مناسب در این خصوص جستجو نمود
خلاصه ماشینی:
"اما سؤال اصلی آن است که با پیشرفت فناوری و تکامل روزافزون رایانه،الکترونیک و سامانههای ارتباط از طریق ماهواره و کابردهای نوین این خدمات در ناوبری هواپیما،آیا مقررات موجود در این سه شاخه،تمام مسائل و چالشهای موجود در نتیجه به کارگیری این سامانهها را پوشش خواهد داد یا باید حل این چالشها را منوط به تدوین مجموعه منسجم و کاملی از مقررات مرتبط با این حوزه دانست؟آیا با استفاده از مقررات موجود در این سه حوزه میتوان مسألۀ مهم کنترل این سامانهها را حل و فصل نمود؟آیا کنوانسیونها و مقررات بین المللی موجود،ارائه مستمر خدمات ناوبری ماهوارهای جهانی را تضمین مینمایند؟آیا این مقررات،برای ارائه دهندگان خدمات ناوبری ماهوارهای جهانی،مسئولیتی قائل هستند؟ در سالهای اخیر،برخی نویسندگان و صاحب نظران خارجی در این رابطه به تحقیق و بررسی پرداختهاند اما در عین حال،این موضوع مهم تاکنون در کشور ما مورد توجه قرار نگرفته است و بنابراین مقاله پیشرو اولین نوشتۀ فارسی در خصوص موضوع خواهد بود.
بنابراین،در صورتی که سامانههای ناوبری ماهوارهای جهانی بخواهند در آینده به عنوان تنها ابزار ناوبری قرار گیرند،ضروری است مسائل مربوط به کنترل این خدمات مطرح گردیده و رفع شود؛زیرا اگر قرار باشد کنترل خدماتی که در سطح جهانی ارائه میگردد،منحصرا توسط ایالات متحده آمریکا یا روسیه صورت گیرد،با در نظر داشتن سابقه تاریخی این دو کشور،همواره این نگرانی برای کشورهای دیگر وجوددارد که این قدرت و اختیار،در جهت نقض حاکمیت آنها و جامعه بین الملل مورد استفاه قرار گیرد."