چکیده:
گویش های ایرانی که گاه همپای زبان فارسی و گاه بیش از زبان فارسی قدمت دارند، ذخایری هستند که با گذشت سالیان دراز میتوان از دل آنها به فرهنگ غنی و پربار ایرانی دست یافت و با شناخت هرچه بیشتر این گویشها میتوان به شناخت بیشتر زبان فارسی و باروری آن کمک فراوانی نمود؛ اما گاه پراکندگی و کمبود منابع در زمینه تعداد کثیری از گویش های ایرانی نو باعث شده است که نتوان آن چنانکه شایسته است درباره آنها نظرداد و به تحلیل و طبقهبندی آنها پرداخت و بدان خاطر باید از هرگونه مواد و پیکره زبانی بهدست آمده از چنین گویشهایی استقبال کرد. گویش تاتی که در زمینه ارتباطش با زبان آذری و زبان های دیگر ایرانی، نظرات بسیاری ذکر شده، از گویش هایی است که گونه های فراوانی دارد و یکی از آنها تاتی کلاسور(kalāsur) از گویش های تاتی آذریایجان است. آنچه از این گویش در دست داریم، دو مقاله از آقای احمد اصغری است که در شمارههای قبلی نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی تبریزچاپ شده بود. بنابه اهمیت این گویش در حال فراموشی و نیز بنا به این دلیل که از این گویش، مواد زبانی قابل اعتماد دیگری در دست نداریم، نگارنده در این مقاله به بررسی و تحلیل آن گویش پرداخته است. آنچه در این مقاله آمده تحلیل مواد قبلی و استخراج ویژگیهای دیگر گویش تاتی کلاسور از روی مواد زبانی ارائه شده است که در دو بخش تنظیم شده است: ا- تحلیل و بررسی تحقیق قبلی، 2- ویژگیهای دیگر زبانی تاتی کلاسور. در بخش دوم مقاله، سعی نویسنده بر آن بوده ضمن برشمردن ویژگیهای زبانی تاتی کلاسور، با گویشهای تالشی و تاتی خلخال نیز بهطور تطبیقی مقایسه شود.
Some new Iranian dialects that are ancient like new Persian preserve old linguistic characteristics. Studying these dialects can help Persian as standard language. In Azerbaijan،there are some Iranian dialects on which there is no research. One of them is Tati of Kalasur، which is now being used around kaleybar، and recently A.Asghari has written tow papers about it. With regard to the importance of this unknown dialect،this paper tries to explain som of the most importance characteristics of Tati Kalasur which are disregarded in tow prior works. A comparative study of this dialect with Taleshi and Tati of Khalkhal and a description of features of Tati Kalasur are this paper's important parts.
خلاصه ماشینی:
زبان و ادب فارسینشریه دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه تبریزسال 54،بهار و تابستان 90شماره مسلسل 223 پیرامون تاتی کلاسور (rus?alak) دکتر جهاندوست سبزعلیپور استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت چکیده {IBگویشهای ایرانی که گاه همپای زبان فارسی و گاه بیش از زبان فارسی قدمت دارند،ذخایریهستند که با گذشت سالیان دراز میتوان از دل آنها به فرهنگ غنی و پربار ایرانی دست یافت و باشناخت هرچه بیشتر این گویشها میتوان به شناخت بیشتر زبان فارسی و باروری آن کمک فراوانینمود؛اما گاه پراکندگی و کمبود منابع در زمینۀ تعداد کثیری از گویشهای ایرانی نو باعث شده استکه نتوان آنچنان که شایسته است دربارۀ آنها نظر داد و به تحلیل و طبقهبندی آنها پرداخت و بدان خاطرباید از هرگونه مواد و پیکرۀ زبانی بهدست آمده از چنین گویشهایی استقبال کرد.
ک. رضایتی کیشه خاله،1386:37،38 و 62)شباهتبسیار و یا ارتباط بسیاری با هم دارند،در این بخش تعدادی از آنها ذکر میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) 4-9 مصدر مصادر تاتی کلاسور شباهت بسیاری با مصدرهای تاتی خلخال و تالشی دارند.
در زیر به تعددی از مصادر تالشی مرکزی(رضایتی کیشه خاله،و خادمی ارده 1387:158-172)و تاتی خلخال که شباهتی با مصادر تاتی کلاسور دارند،اشاره میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) 5-نتیجه بهعنوان نتیجه و خلاصۀ ک لام میتوان چنین گفت که تاتی کلاسور که در دومقاله معرفی شده است،یکی از گویشهای در حال فروپاشی است که باید سریعتر ازدیگر گویشهای ایرانی به ثبت و ظبط دادههای آن اقدام کرد،و با یک کار علمی وزبانشناسی دقیق به همۀ جوانب زبانی آن پرداخت.