چکیده:
آسیب‌شناسی درونی مستمر بیداری اسلامی همراه با واقع‌گرایی و اعتدال موجب خواهد شد تا نقاط ضعف این حرکت مورد ارزیابی قرار گرفته و تلنگری خواهد بود برای کسانی که مسئولیت خطیری در این عرصه به عهده دارند. حرکت بیداری اسلامی در سیر تطور خود با چالش‌های متنوع و مشترکی روبه‌رو بوده است که حرکت بیداری اسلامی در اکثر جوامع اسلامی با آن دست و پنجه نرم می‌کند. ضرورت توجه و برطرف‌سازی این چالش‌ها برای ثمردهی حرکت بیداری اسلامی لازم به نظر می‌رسد. در این تحقیق ما این چالش‌ها را در دو عرصه فرهنگ و مذهب مورد بررسی قرار می‌دهیم. در عرصه فرهنگی با چالش‌های دارای منشأ درونی و بیرونی و در عرصه مذهب با چالش‌های بنیادین و غیربنیادین مواجه هستیم.
Constant internal pathology of Islamic awakening along
with realism and moderation will help analyze weak points
of this movement and a wake-up call for those who are
responsible in this arena. Islamic awakening movement has
faced various and common challenges during its
development. Islamic awakening in most of Islamic
societies cope with the same challenges. For Islamic
awakening to come to fruition, it seems essential to
identify and remove these challenges. In this article these
challenges have been studied in two arenas: culture and
religion. We face challenges with internal and external
sources in cultural arena and fundamental and nonfundamental
challenges in religious arena.
خلاصه ماشینی:
چالش‌های فرهنگی فراروی حرکت بیداری اسلامی فرهنگ چارچوبی از اعتقاد‌ها، ارزش‌ها و نمونه‌های رفتاری است که در ایجاد آنها بیشتر افراد جامعه نقش دارند و طبق آن رفتار می‌کنند.
5. ضعف روحیه اقدام یکی از چالش‌های اساسی فرهنگی پیش روی حرکت‌های اسلامی در جهان اسلام این است که حرکت آنها به اقدام و عمل منجر نمی‌شود.
آیا مخاطبان ده‌ها رسانه خبری در جهان اسلام چیزی جز این از تحلیل‌گران خویش دیده‌اند؟ چه کسی باید برای آنها «بایدها» و «نبایدها» و جهت حرکت و اقدام را روشن کند؟ در طول تاریخ اسلام، امت همواره چوب دنیاطلبی خواص خویش را خورده است، اما این امت در دوران معاصر شاهد تجربه تلخ تازه‌ای نیز بوده است که نه فقط از دنیاطلبی، که از بدفهمی نخبگان خود ضربه می‌خورد.
از آنجا که بیداری اسلامی با رشد خود، منافع دنیای غرب با ماهیت مادی آن را به چالش کشیده است، غرب نیز همواره در‌صدد آن است تا مانع فراگیر‌شدن این جریان در جهان اسلام شود.
این نکته مهم است که چالش‌های مذهبی امروز نه‌تنها سیر حرکت بیداری اسلامی را کند می‌کنند، بلکه موجب می‌شوند پتانسیل عظیم موجود به‌جای استفاده برای تعالی معنوی و مادی جهان اسلام صرف خودزنی و تحلیل و نابودسازی دیگر بدنه‌های فعال امت اسلام شود.
6. تسخیری، محمدعلی، 1384، «بررسی برخی از رفتارهای منفی حرکت‌های اسلامی»، از کتاب بیداری اسلامی، چشم‌انداز آینده و هدایت آن، ج 1، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.
(
, 
, 
)
