چکیده:
شدت خشک سالی های اخیر در ایران به حدی بوده که خسارات جبران ناپذیری را بر پیکره جوامع روستایی وارد نموده است. یکی از جنبه های مهم برنامه ریزی و کاهش اثرات خشک سالی، سنجش آسیب پذیری است تا از طریق آن بتوان توانایی کشاورزان را برای سازگاری نسبت به این پدیده زیان بار افزایش داد. هدف از این مطالعه، سنجش آسیب پذیری فنی و روان شناختی کشاورزان گندم کار شهرستان های سرپل ذهاب، اسلام آبادغرب و جوانرود استان کرمانشاه، در زمان خشکسالی بود. در این مطالعه از روش پیمایشی استفاده شده و داده ها از 370 کشاورز گندم کار، با استفاده از روش نمونه-گیری طبقه بندی چند مرحله ای جمع آوری گردیده است. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه حضوری باکشاورزانی که خشک سالی سال های 1386-88 را تجربه کرده بودند، بهره گرفته شد. پس از مرور ادبیات و مطالعات مقدماتی، شاخص های فنی و روان شناختی آسیب پذیری استخراج شدند. سپس سنجش آسیب پذیری فنی و روان شناختی کشاورزان گندم کار با استفاده از فرمول محاسبه شد. نتایج نشان داد که کشاورزان در شهرستان جوانرود، به لحاظ پارامتر فنی و کشاورزان در شهرستان سرپل ذهاب، به لحاظ پارامتر روان شناختی، بالاترین ضریب آسیب پذیری را دارا می باشند. این درحالی است که کشاورزان در شهرستان اسلام آباد غرب کمترین ضریب آسیب پذیری فنی و روان شناختی را به دست آوردند. نتایج این مطالعه می تواند دستاورد هایی را برای مسوولان مدیریت خشک سالی داشته باشد. ازاین جهت که سنجش آسیب پذیری فنی و روان شناختی کشاورزان مبنایی برای برنامه های خشک سالی محسوب می شود.
خلاصه ماشینی:
"به بیانی دیگر،هنگامی مدیریت ریسک میتواند موثر واقع شود و باعث افزایش توان مقابله وسازگاری افراد گردد که مناطق براساس درجه آسیبپذیری شناسایی و طبقهبندی شده باشند تا از اینطریق مسوولان بتوانند منابع را به طور مناسب و موثر اولویتبندی نمایند و اثرات ناشی از خشکسالی راکاهش دهند (11p:2009,nnamenietS & eniatnoF) ؛بنابراین بدون شک سنجش آسیبپذیری نقطه آغاز وپیشنیاز مدیریت ریسک است که متاسفانه در کشور ما مورد غفلت واقع شده است.
لذا با توجه به اهمیتی که عامل فنی و روان-شناختی در میزان آسیبپذیری دارد،در این مطالعه،آسیبپذیری فنی و روانشناختی کشاورزان گندمکارنسبت به خشکسالی با استفاده از فرمول ارائه شده توسط (817p,2005)zedlaV & raB-eM در 3 شهرستاناستان کرمانشاه(سرپل ذهاب،اسلامآباد غرب،جوانرود)مورد محاسبه قرار گرفت.
&%00117KJMG001G% جدول 3:مقدار و وزن عامل روانشناختی در شهرستانهای مورد بررسی (به تصویر صفحه مراجعه شود) iP :مقدار هرپارامتر در مقیاس(بهترین شرایط)تا 5(بدترین شرایط)از دیدگاه کشاورزان iW :مقدار وزن(اهمیت نسبی)هرپارامتر در مقیاس 0(کمترین وزن)تا 10(بیشترین وزن)از دیدگاه متخصصان وزن پارامترها (iW) : در بین مقولههای عامل روانشناختی،پارامترهای ریسکپذیری با وزن 6،اعتماد به نفس با وزن 5/3 وخودکارآمدی مقابله با وزن 5،توسط متخصصان ردههای اول تا سوم جدول را در بین سایر پارامترها به دستآوردند،که بیانگر این است که این پارامترها در آسیبپذیری کشاورزان در زمان خشکسالی تأثیر بسزاییدارد.
ptth:beW ediW dlroW morf deveirteR laiceps htiw ytilibarenluv thguord ecuder ot seigetartS.
N,naaH ytilibarenluv gnivorpni rof yduts tolip PEW A,2001-ayneK ni ytirucesni beW ediW dlroW morf deveirteR.
WWW//:ptth:beW ediW - ni egnahc etamilc ot noitatpada dna ytilibarenluv,doohileviL."