چکیده:
فساد مالی با ابعاد گوناگون آن در تمام کشورهای جهان (کم و بیش) وجود دارد. کشور
ما نیز به نوعی با این عارضه دست به گریبان است و چندی است که توجهها به این مسأله
و لزوم مبارزه با آن معطوف شده است. فساد مالی پدیدهای پیچیده، چند بعدی و دارای
علل و آثار چندگانه است که در ابعاد گوناگون فرهنگی، سیاسی و اقتصادی مطرح میشود
و راههای مبارزه خاص خود را میطلبد.
مقاله حاضر جوانب مختلف فساد مالی، علل اقتصادی وجود و شیوع آن در کشور را
بررسی، و راهکارهای مبارزه با آن را ارائه میکند، و با توجه به اسلامی بودن کشور، مسأله
را با رویکردی ارزشی و دینی نیز مورد توجه قرار میدهد. از آن جا که اسلام به عوامل
درونی و بیرونی معضل فساد مالی توجه دارد، راهکارهای اقتصادی مبارزه با فساد مالی در
کالبد دین و ارزشهای الاهی، اطمینان بیشتری دارند.
به طور کلی، این مقاله با ارائه پیشدرآمد و تعریف فساد مالی نشان میدهد که این
عارضه در کشورهای جهان و ایران وجود داشته و پدیدهای عالمگیر است؛ سپس به علل
اقتصادی شکلگیری و شیوع مفاسد مالی در کشور توجه میکند و در ادامه، آثار و
پیامدهای مخرب آن را ارائه میکند؛ سپس به ارائه راه حلها میپردازد. در پایان با بیان
نظر اسلام درباره علل شکلگیری و شیوع فساد مالی، چارچوبی عملی را برای کاهش یا
حذف این معضل در کشور بیان میکند.
Corruption exists، somehow، in all countries of the world with different dimensions. Our country is also suffering from this phenomenon. Since many years the corruption and its elimination has been a concern for our country. Financial corruption is a complex and multidimensional phenomenon resulting from different cultural، political، and economic causes and requiring their specific solutions.
The paper examines the different aspects and the causes of prevalence of corruption in the country and suggests a value oriented and religious approach to combat it. Since Islam considers both internal and external factors the economic solutions derived from divine values and religious framework are more reliable.
To sum up، this paper introduces corruption، points out the economic causes and the destructive consequences of its spread and suggests specific practical frameworks and solutions to alleviate or eliminate it.
خلاصه ماشینی:
به طور کلی، این مقاله با ارائه پیشدرآمد و تعریف فساد مالی نشان میدهد که این عارضه در کشورهای جهان و ایران وجود داشته و پدیدهای عالمگیر است؛ سپس به علل اقتصادی شکلگیری و شیوع مفاسد مالی در کشور توجه میکند و در ادامه، آثار و پیامدهای مخرب آن را ارائه میکند؛ سپس به ارائه راه حلها میپردازد.
با نگرش به اهداف مقدس نظام جمهوری اسلامی ایران که به ویژه کارگزاران آن میباید از خدمتگزاران صدیق و وفادار به مردم باشند، مصلحت نظام و جامعه ایرانی اسلامی ایجاب میکند برای جلوگیری از گسترش فساد و کاهش میزان آن، مدیران و مسؤولان مربوط، بدون کوچکترین اغماض و بر اساس مسؤولیت اجتماعی و وجدانی خویش در قبال جامعه عمل کنند؛ به همین جهت، مقام معظم رهبری در بیانی فرموده است: امروز مهمترین بخش اصلاح در این کشور، عبارت است از مبارزه با فقر و فساد و تبعیض (جمالی، 1380: 68).
در دهههای اخیر، برخی از صاحبنظران به عللی که اکنون منسوخ شده، وجود و شیوع فساد مالی را تسهیل کننده و «گریس» توسعه میدانستند و مدعی بودند که فساد مالی و انجام مصادیق آن، راهی مؤثر برای دور زدن مقررات مزاحم و دست و پاگیر در نظام غیر اثر بخش است و از طرفی، فساد، این امکان را به کسانی که وقت آنها با ارزش است میدهد تا به طور مستقیم به اول صف * رانت جویی (Rent seeking) یا تلاش برای کسب درآمد، همواره غیر قانونی یا غیر اخلاقی و یا حتی غیر اقتصادی نیست.