چکیده:
یکی از مهمترین نیازهای امروزی زبان فارسی ، ترجمه لغاتی است که به وفور همراه با علوم جدید وارد زبان شده و می شوند . روش ترجمه این لغات ، مهارتی ویژه را می طلبد که کمتر مقاله و کتابی بدان پرداخته است . یکی از روش هایی که می تواند مورد دقت قرار گیرد، این است که بررسی شود در زبان انگلیسی چگونه لغات علمی خود را می سازند؛ آنگاه برخی الگوهای آن ها را که منطبق با زبان فارسی هستند، برگزید و برخی را که با روح زبان فارسی همخوانی ندارند، رها کرد . در این مقاله به طریق استقرا، سیزده روش لغت سازی در زبان انگلیسی بررسی شده اند و از میان آن ها برخی که به کار زبان فارسی نیز می خورند، همراه با ذکر مثال مطرح گردیده اند .
خلاصه ماشینی:
«روش های ساخت لغات و اصطلاحات علمی در زبان انگلیسی * وتطبیق آن با ترجمه های فارسی » دکتر امید مجد استادیار دانشگاه تهران چکیده یکــی از مهمتــرین نیازهــای امــروزی زبــان فارســی ، ترجمــۀ لغــاتی اســت کــه بــه وفــور همــراه بــا علــوم جدیــد وارد زبــان شــده و مــی شــوند .
نویـسنده در ایـن مقالـه بـا جـستجو در زبـان فارسـی و فرهنـگ هـای تـشریحی لغـات علمـی ، ســیزده روش را در زبـان بــرای ســاخت لغـات جدیــد و ترجمـۀ آن هــا تــشخیص داده و سـپس ، بــه مقایــسۀ آن هــا در دو زبــان فارسـی و انگلیــسی پرداختــه اســت و نقــدها و راهکارهــای اصــلاحی خــود را نیــز ارائــه داده و بــر ایــن باورســت کــه ســاختن برخــی ترجمــه هــای غلــط (بــه ویــژه توســط فرهنگــستان زبــان و ادب فارســی ) ناشــی از توجــه نکردن به همین معیارهاست .
٢– لغاتی کـه بـر اسـاس نحـوة کـار خـود سـاخته شـده انـد ؛ برخـی از دسـتگاه هـا و پدیــده هــا بــر اســاس نــوع کــاری کــه انجــام مــی دهنــد، نامگــذاری شــده انــد؛ ماننــد : distillate tower ,heat exchanger ,boiler کــه از همــین شــیوه در زبــان فارســی نیــز مــی تــوان اســتفاده کــرد و معــادل هــایی همچــون بــرج تقطیــر ، مبــدل حرارتی ، جوش آور و ..
مثــال دیگــر نــوعی هواپیماســت بــا نــام « short take off and landing » ، کــه ترجمــۀ تحــت اللفظــی آن مــی شــود : «نشــست و برخاســت کوتــاه » ، فرهنگــستان زبــان و ادب فارســی بــاز هــم از روش مــذکور اســتفاده کــرده و نــام ایــن هواپیمــا را «نوبــک » گذاشــته اســت (فرهنگــستان ، واژه هــای حمــل و نقــل هــوایی : ١٣٧٨) .