چکیده:
در این مقاله از پیشینه ساختمان خانه کعبه از روزگار آدم(ع) به عنوان عبادتگاه و زیارتگاه سالیانه و دگرگونی
ظاهر بنای آن ساختمان در دوره شیث(ع) سخن به میان آمده و از آن پس به طوفان نوح و باز «خانه خدا» به صورت
تپهای از ریگ سرخ، پس از فرونشستن آب اشارت رفته است و از آغاز روی آوردن ابراهیم خلیل الله(ع) به اتفاق
هاجر واسماعیل به سرزمین مکه و پیدا شدن آب زمزم و بازسازی خانه کعبه به فرمان خداوند و به یاری اسماعیل و
ابراهیم و رسمیت یافتن آن بنای مقدس برای حج و کیفیت مناسک حج و در دست جرهمیان افتادن «بیت الله» و
انجام کارهای خلاف شرع در خانه کعبه از سوی صاحب امارت مکه و ولایت کعبه معظمه، از دودمان جرهمی و
چگونگی طرد این قبیله از ساحت مکه و در دست قوم خزاعه افتادن مسؤولیتها گفتگو شده است. و از آن پس به
نصب «هبل» بت بزرگ، در خانه کعبه و آغاز بتپرستی و به سیصد و شصت رسیدن شماره بتها و بتپرستی ساکنان
مکه و سرزمینهای دیگر تا بیرون آمدن امارت مکه و ولایت کعبه از دست «خزاعه» و در دست قبیله قریش از بنی
اسمعیل افتادن آن و
رسیدگی به امور دینی و اجتماعی و سیاسی و حقوقی به پایمردی قصی مرد توانای قریشی و بنای «دارالندوه»
بدست قصی، برای انجام آن کارها و حفظ قداست و حرمت مکه و تاریخچه تهیه جامه خانه کعبه و قفل نهادن بر آن و
ممانعت از ورود اشخاص متفرقه و «ناپاک» به آن خانه مقدس و ویرانی خانه به دنبال سیل و آتش سوزی بحث شده
است.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین برای آشنائی با جلوههای پر تلألوء و رنگارنگ نظم و نثر فارسی، در قالبها و شیوههای مختلف و شناخت معانی ژرف و بلند آن، به ناچار باید با مایههای معنوی و آمیزههای لفظی و باورهای مکنون ومخزون در دل دریای سخنوری فارسی وابستگی بایسته و نزدیکی برقرار گردد و در این میان، ـ بیگمان ـ آگاهی از احکام قرآن کریم و تاریخ قرآن و اسلام، و پایههای آن، یعنی نماز و روزه و حج و جهاد و زکوة و زندگی معمار آگاه و بیدار دل و روشن بین آن بنای پایدار، رسول الله(ص) و دست یاران فداکار و دانشمند وی ـ از اهل بیت و صحابه و تابعین ـ و تأثیر آن حضرات در پیدایش و تکامل اندیشههای دینی و مذهبی بسیار بایسته به نظر میرسد و تا کسی از این لوازم شناخت، آگاهی پیدا نکند به هیچ روی نمیتواند از آن گلزار گلی بچیند و بوی خوش آن بوستان به مشام جان خود برساند و درین میان «کعبه معظمه» یکی از خاستگاهها و بن مایههای سخن فارسی در نظم و نثر، در شمار میآید و این بنای مقدس به گونههای مختلف در سفرنامهها، کتب تاریخی و سیر و قالبهای مختلفه شعر فارسی، از روزگاران گذشته راه پیدا کرده و زیباترین اشعار را پدید آورده است و بیگمان آشنائی با دورنمای تاریخی آن، به عنوان «بیت الله» بر حلاوت و لطف آن اشعار میافزاید و رشته پیوستگی، در میان سراینده شعر و ذهن و ضمیر خواننده شعر را بسیار استوار و دیر گسل میکند."