چکیده:
پسته یکی از محصولات عمده صادرات کشاورزی و غیر نفتی است. برحسب بررسیهای انجام شده در سالهای اخیر سهم ایران از بازار جهانی پسته در حال کاهش بوده است. این تحقیق درصدد بررسی عوامل موثر بر سهم ایران در بازرگانی جهانی پسته است که با استفاده از برازش یک مدل اقتصاد سنجی و با استفاده از داده های سری زمانی 1974-98 صورت پذیرفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مواردی همچون سهم ایرن از تولید جهانی، GDP کشورهای وارد کننده، انحراف نرخ ارز از مقدار تعادلی، سیاست های تجاری، ضریب انحراف تجاری و قیمت نسبی پسته در بازار مصرف، از عوامل موثر بر سهم ایران در بازار جهانی پسته به شمار می آیند
خلاصه ماشینی:
"گسترش و حتی حفظ سهم پسته ایران در بازارهای جهانی میتواند منجر به افزایش انگیزه تولید داخلی،سرمایهگذاری و اشتغال در بخش کشاورزی شود و بویژه از جنبه ارز آوری و ایجاد اشتغال در بخشهای مختلف تولید،فراوری،بازرگانی و نیز توسعه صادرات غیرنفتی(از هدفهای اصلی برنامه سوم توسعه اقتصادی-اجتماعی)حائز اهمیت باشد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) برحسب نتایج به دست آمده در جدول 2 مشخص میشود که آمریکا و سوریه(از طریق افزایش تولید)و آلمان(از طریق صادرات مجدد)از جمله کشورهای عمدهای هستند که سهمشان در صادرات جهانی پسته رو به افزایش اما سهم ترکیه رو به کاهش بوده است.
esaib edart (انحرافات تجاری) اگر محدودیتهای تجاری اعمال شده(تعرفهای و غیرتعرفهای)بر کالاهای صادراتی و وارداتی به ترتیب با x t,m t نشان داده شود آنگاه روابط زیر برقرار است: ???xp)x t-1(e-xP و m???P)m t*1(e-mP و سپس با ساده کردن این روابط (به تصویر صفحه مراجعه شود) به دست میآید که این ضریب در بردارنده تمامی سیاستهای تجاری بوده و شاخص آن به عنوان جایگزین سیاستهای تجاری به کار رفته است1.
از سوی دیگر چون قسمت عمده محدودیتهای تجاری اعمال شده در ایران بر روی کالاهای وارداتی صورت میگیرد و مخرج کسر IBT را بزرگتر میکند و موجب کوچک شدن IBT میشود،لذا میتوان نتیجه گرفت که اگر در مقابل صادرات اقدام به کاهش موانع وارداتی برای صادرکنندگان شود،امکان افزایش سهم ایران در بازارهای جهانی وجود دارد.
5. به رغم اینکه نتایج به دست آمده حکایت از این دارد که رقیبان پسته ایران از طریق کاهش قیمت پسته برای مصرفکنندگان سعی در افزایش سهم خود در بازار دارند(ضریب مثبت RPF( اما عوامل دیگری همانند سرویسدهی منظم،بستهبندی و تبلیغات مناسب،رعایت مسائل بهداشتی و..."