چکیده:
در این مقاله بر آنیم تا با نگاهی به مبادی هستیشناسانه و نیز انسانشناسانه آیتالله خامنهای، در باب نظام سیاسی مطلوب و آرمانی مد نظر ایشان که در این نوشتار، «نظام سیاسی صالح» نامیده شده است، بر مبنای کاوشی روشمند، خاستگاه و مشروعیت چنین نظامی را در این اندیشه بسنجیم. لذا با توجه به موضوع مقاله که در حوزه اندیشهشناسی قرار میگیرد، از روش تفسیری هرمنوتیک قصدگرای اسکینر بهره گرفته شده است. بر این مبنا، فرضیه اصلی این مقاله مدعی است که نظام سیاسی مطلوب در اندیشه آیتالله خامنهای، خاستگاهی مردمی داشته و متکی بر ایمان قلبی حکومتشوندگان است و مشروعیت آن نیز مشروعیتی دوگانه (الهی ـ مردمی) است.
With a glimpse at ayatollah Khamenei's epistemological and humanological basis about his desired and ideal political system here called "righteous political system", this article tries to examine the origin and legality of such a system in such a thought using methodical research. Therefore regarding the subject of this article which belongs to the field of opinion studies, Skinner's authorial intent-oriented hermeneutics has been applied. On this basis, the primary hypothesis of this article claims that desired political system in ayatollah Khamenei's opinion has a public origin and relies on the inner faith of people under rule while its legality is dual (divine-public).
خلاصه ماشینی:
مفهومشناسی برای اینکه مشخص شود نظام سیاسی صالح چگونه به سامان میرسد، ابتدا باید مفهوم صفت «صالح» که بر نظام سیاسی مطلوب مد نظر ما بار شده، مورد کنکاش قرار گیرد تا تصویر درستی از آنچه قرار است در اندیشه آیتالله خامنهای جستجو شود، در ذهن شکل بگیرد.
(حسینی خامنهای، 1390: 27) از طرف دیگر، ایشان وظیفه انبیا را ساختن انسان و به تکامل رساندن او دانسته و وسیله این کار را تشکیل جامعه و نظام اسلامی، یعنی همان حکومت خدا و نایب خدا در زمین میداند.
چه کسی یا چه چیزی حق اعمال قدرت را به طرف اعمالکننده یا سلطهگر داده است؟ عباس قائممقامی در تبیین دقیقی که از مفهوم مشروعیت در کتاب «قدرت و مشروعیت» به دست میدهد، پاسخ به سؤال از مشروعیت را تبیینکننده «حقانیت» و توجیه سلطه حاکمان دانسته و چنین پاسخی را متضمن ارائه روش اجتماعی برای گزینش و تعیین آنان نیز میداند؛ سپس اضافه میکند که «سؤال از مشروعیت، پاسخهای متفاوتی را برمیتابد و این پاسخها البته باید بهگونهای باشد که مردم، به عنوان رکن اصلی قدرت سیاسی که با پذیرش و قبول آنان، سلطة مشروع عینیت مییابد را قانع نموده و اعمال قدرت از سوی حاکمان را در نزد آنان دفاعپذیر نماید».
(همان: 101) نهایتا طبق اندیشه آیتالله خامنهای، در نظام اسلامی یا همان نظام سیاسی صالح که طبق سیستم ولایت و امامت اداره میشود، مردمیبودن حکومت به معنای مشارکت فعال مردم، هم در عقبه فکری و هم در صحنههای مختلف اجتماعی است: این چیزها را ما در باب حکومت مردمی بیان کردیم؛ گفتیم که حکومت اسلامی: 1.