چکیده:
از آنجا که در هر کشوری میان اوضاع سیاسی و اجتماعی با هنر و ادبیات، رابطه ای دوسویه و مبنی بر تاثیر و تاثر متقابل برقرار است، در پژوهش حاضر نخست به صورت مختصر درباره کشور افغانستان و اوضاع تاریخی و سیاسی این سرزمین از گذشته تا امروز سخن گفته ایم و سپس تاثیر عوامل سیاسی و تاریخی بر فرهنگ و هنر و به ویژه ادبیات این کشور را بیان نموده ایم، آنگاه به شرح اهمیت موضوع پژوهش، اهداف و کاربردها، پرسش ها، فرضیه ها، جامعه آماری و ملاک گزینش شاعران پرداخته ایم و پس ار توضیح دادن شیوه تحقیق که از نوع تحلیل محتوا می باشد، عناصر اصلی ادبیات مقاومت یعنی جنگ، مقاومت و صلح را در شعر چهارده شاعر افغانستانی معاصر، با ذکر نمونه هایی، تحلیل و بررسی کرده ایم و با استفاده از دو جدول، بسامد کاربرد هر یک از درون مایه ها را در در شعر معاصر این سرزمین و آثار تک تک شاعران، نشان داده ایم. در پایان پژوهش بدین نتیجه دست یافته ایم که با توجه به آشفتگی اوضاع سیاسی و اجتماعی افغانستان، بسامد حضور درون مایه «جنگ» و پس از آن، «مقاومت» در شعر شاعران، بسیار زیاد و کاربرد مضون «آشتی» در کلام آنها بسیار ناچیز است و سخن سرایان افغانستانی چه در داخل این کشور و چه خارج از آن، اعتلای فرهنگ و ادب، و پرداختن به اوضاع سیاسی و اجتماعی وطن شان را وجهه همت خویش قرار داده اند.
خلاصه ماشینی:
"تحلیل و بررسی عناصر ادبیات مقاومت در شعر معاصر افغانستان دکتر عبد الرحیم نیکخواه عضو هیئت علمی دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی (از ص 137 تا 155) چکیده: از آنجا که در هر کشوری میان اوضاع سیاسی و اجتماعی با هنر و ادبیات، رابطهای دوسویه و مبنی بر تأثیر و تأثر متقابل برقرار است،در پژوهش حاضر نخست به صورت مختصر دربارۀ کشور افغانستان و اوضاع تاریخی و سیاسی این سرزمین از گذشته تا امروز سخن گفتهایم و سپس تأثیر عوامل سیاسی و تاریخی بر فرهنگ و هنر و به ویژه ادبیات این کشور را بیان نمودهایم؛آنگاه به شرح اهمیت موضوع پژوهش، اهداف و کاربردها،پرسشها،فرضیهها،جامعۀ آماری و ملاک گزینش شاعران پرداختهایم و پس از توضیح دادن شیوۀ تحقیق که از نوع تحلیل محتوا میباشد، عناصر اصلی ادبیات مقاومت یعنی جنگ،مقاومت و صلح را در شعر چهارده شاعر افغانستانی معاصر،با ذکر نمونههایی،تحلیل و بررسی کردهایم و با استفاده از دو جدول،بسامد کاربرد هریک از درونمایهها را در شعر معاصر این سرزمین و آثار تکتک شاعران،نشان دادهایم.
از میان شاعران مورد نظر ما در این پژوهش،تنها نمونههای انگشتشماری شعر با مضمون آشتی در کلام حسینزاده،فانی، رشته و کاظمی دیده میشود: - سفیر صلح!کوشیدی تفاهم را بکاری باز/#گلاب آشتی میداد ما را فکر گلدانت (حسینزاده:42) - زمانه کودک صلحی به خواب میبیند/#به این عجوزۀ امیدوار خنده زنیم (فانی:33) - صبح بهار گلشن و صلحست شش جهت/#ما خوابناک و هست هوس پاسبان ما (رشته:9) - موسی به دین خویش،عیسی به دین خویش/#ماییم و صلح کل در سرزمین خویش (کاظمی:127) از مجموع آنچه در این گفتیم،میتوان دریافت که به طور کلی در بخش شعر مقاومت افغانستان در دوران معاصر(سی سال اخیر)،شاعران افغانستانی داخل کشور و خارج از آن،پرداختن به اوضاع سیاسی و اجتماعی این کشور و کوشش برای رشد و اعتلای فرهنگ و ادب این سرزمین را وجهۀ همت خویش قرار دادهاند و در این راستا کوشش بسیاری در انعکاس اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی در شعرشان کردهاند."