چکیده:
حرکتهای اجتماعی و جهادی در سطح جهان با انگیزه های گوناگون و بر مبنای اصول متفاوتی شکل می گیرند و در نظریه های تبیین گوناگونی تفسیر می شوند. تبیین نظریه های ارائه شده به وسیله اندیشمندان در خصوص این حرکتها، نشان می دهد که جامعیت لازم در آنها وجود ندارد؛ زیرا بیش از هر چیز، نگاهی منطقه ای دارند و هیچ کدام در سطح کلان، بیانگر وجوه متفاوت حرکتهای اجتماعی نیستند و نمی توانند در سطح جهانی قیامها و اعتراضهای قهرآمیز و غیر قهرآمیز مردمی را توضیح دهند.
با چنین رویکردی، تبیین نظریات امام خمینی(ره) در ایجاد انقلاب اسلامی و به وجود آمدن نهضتهای آزادی بخش در سطح جهان بر مبنای بسیج مردمی بر اساس پیامهای کاریزماتیکی که از اسلام نشئت گرفته است، الگویی را ارائه می کند که ضمن در بر گیرندگی بسیاری از وجوه مندرج در دیگر نظریات، می تواند ارائه کننده شاخصهای نوینی باشد که بتوان بر اساس آنها، نهضتهای بسیجی را بر مبنای پیام کاریزماتیک شکل داد. کاریزماتیک بودن پیامهایی چون: عدالت طلبی، ظلم ستیزی، آزادی خواهی حکومت مستضعفان و پیامهایی از این دست، آن چنان جذابیت فراگیر و کارامدی دارند که می توانند جایگزین بسیار مناسبی برای رهبری کاریزماتیک در جنبشهایی باشند که بر مبنای فطرت انسانها علیه استیلای سلطه و ظلم شکل می گیرد. این نوشتار به بررسی این نظریه جدید در حوزه تبیین حرکتهای اجتماعی پرداخته است.
Insurgency and Jihadi movements throughout the world take shape based on different principles and motivations، and are interpreted through different explanatory theories. The way these movements have been explained by thinkers indicate that they lack the integrity they should have، for، above all، they have a regional way of looking at things، and that neither explain the miscellaneous faces of social movements on a macro level، nor can they explain the coercive and the non-coercive public protests and uprisings on a worldwide scale. With such an approach، that Imam Khomeini’s theories have gone a long way toward establishing the Islamic Republic of Iran، and that liberation movements worldwide have occurred in the form of public mobilization on the basis of the charismatic messages that have originated from Islam provides a model. This model، while covering many elements cited in other theories، can present modern measures so Basiji movements can be shaped on the basis of a charismatic message. The charismaticness of messages such as seeking justice، combating oppression، love of freedom، the governance of the oppressed and the like are so widely attractive and effective that can be convenient substitutes for charismatic leadership in movements that are formed on the basis of the human nature against domination and oppression. This writing has addressed this new theory in the area of explaining social movements.
خلاصه ماشینی:
"(همان،ج 7،ص 292) مراد حضرت امام خمینی(ره)از به پا خاستن مستضعفان در سرتاسر جهان و حتی تأکیدنکردن بر اینکه باید همۀ آنها مسلمین باشند،نشانگر آن است که سرایت پیدا کردن نهضتدر سراسر عالم را یک الگوی مبارزاتی برای رویارویی با مستکبران دانسته و تلاش میکننداین الگو را به انحای مختلف تبیین فرمایند.
حضرت امام خمینی(ره)به صراحت ابراز میدارند که این نوع مقاومت نباید درانحصار یک ملت باقی بماند،بلکه باید بر مبنای آن بتوان سایر ملل مظلوم را نیز آزاد کرد: &%05204SABG052G% «امید است این انقلاب اصیل مردمی و اسلامی و مقاومت دلیرانۀ مردم قهرمانایران در برابر توطئههای مختلف دشمنان،الگو و راهنمایی برای سایر ملل مظلومو در بند جهان قرار گرفته و هر چه زودتر خود را از سلطۀ استعمارگران و بهخصوص آمریکای جهانخوار نجات بخشند».
این نوع نگرش،نشانگر آن است که امامخمینی(ره)با ایجاد یک نوع بسیج بر مبنای حرکت نهضتی و بر اساس عناصر راهبردیدر فرهنگ خود،الگوی ویژهای را طراحی و البته برای این الگو نیز راهکارهای متفاوتیرا بیان میکنند: «به یاری خداوند تعالی از قطرات پراکندۀ پیروان اسلام و توان معنوی استمحمد(ص)و امکانات کشورهای اسلامی باید استفاده کرد و با تشکیل هستههایمقاومت حزبالله در سراسر جهان،اسراییل را از گذشتۀ خود پشیمان وسرزمینهای غصبشدۀ مسلمان را از چنگال آنان خارج کرد».
با این توجه،میتوان به خوبی دریافت که بسیج به عنوان یک راهبرد اساسی هموارهدر راهبرد حرکتهای انقلابی حضرت امام خمینی(ره)جایگاه ویژهای داشته است و درنتیجه،این عنصر را نیز میتوان یکی از عناصر اصلی در فرهنگ راهبردی ایشان محسوبکرد."