نگاهی به رمان مردگان معرفی و نقد

او هر صبح از دخمۀ ظلمانی (به تصویر صفحه مراجعه شود) *مردگان *رضا ایزی *1390،تهران:نشر آموت بیرون می‌آید،از میان قبرها می‌گذرد،دوری در سحن امامزادهمی‌زند،به دیدن مش کریم می‌رود،گوری حفر می‌کند،گاه از فرطخستگی توی گور به خواب می‌رود،گاهی با ید اللّه کور دمخورمی‌شود و... تقابل اصلی در این داستان میان مرگ و زندگیاست؛مصداق بارز این تقابل،گذشته از رخدادهای سراسر داستان،بیتی است که دوبار در طول رمان تکرار شده است:«از صدا افتاده تارو کمونچه/مرده می‌برن کوچه‌به‌کوچه»(صص 26،99). همچنینتقابل فرعی سنّت/مدرنیته در این رمان به تصویر کشیده شده است؛بولدوزرها زورخانۀ سنّتی،که نماد مردی و مردانگی است را ویرانمی‌کنند،و بعدها شهرداری به جای زورخانه دیوارهای سرد و سیمانیآپارتمان‌ها،که نماد مدرنیته است را بر پا می‌کند. علیرغم اینکه در اواخر داستان دکتر اعتیاد را با مشقّت فراوان،و بهقول دکتر درمانگاه به شیوۀ خطرناک«ترک یابویی»کنار می‌گذارد،باز این تباهی است که چند گام جلوتر پیش می‌رود،چنانکه او بعداز ترک اعتیاد درمی‌یابد که آن سرفه‌های سیاهی که در طول اینمدّت امانش را بریده بود،حالا سلّول‌های بدخیمی شده‌اند که بهزوی فرشتۀ مرگ را به سویش رهنمون می‌شوند.