چکیده:
پری از شخصیت هایی است که در اساطیر، حماسه،شعر و ادب فارسی حضور چشم گیری دارد.واژه پری از جمله واژه های پر بسامد مجموعه غزلیات بیدل دهلوی است.این واژه در لغت فارسی به معنای فرشته،جن،همزاد و زیبا رو به کار می رود.در بررسی اسطوره پری به وجود دو شخصیت کاملا متمایز از «پری» پی می بریم.پری در ادبیات اوستایی دارای شخصیتی بد و زشت و اهریمنی است، اما آنچه از ادبیات فارسی دری بر می آید،پری نه تنها موجودی زشت و اهریمنی نیست، بلکه مظهر زیبایی است و به صورت زن اثیری جلوه گر می شود وحتی گاهی در مقابل موجود اهریمنی قرار می گیرد.در ادبیات فارسی پری مظهر کمال، لطافت و زیبایی و مشبه به جمال،تصور شده است و گاه سیمایی همچون فرشتگان یافته است.
خلاصه ماشینی:
"پری در ادبیات اوستایی دارای شخصیتی بد و زشت و اهریمنی است، اما آنچه از ادبیات فارسی دری برمیآید،پری نه تنها موجودی زشت و اهریمنی نیست،بلکه مظهر زیبایی است و به صورت زن اثیری جلوهگر میشود و حتی گاهی در مقابل موجود اهریمنی قرار میگیرد.
به کدام آیینه جوهری،کشم التفات از آن پری مگر التماس گداز من به قبول شیشهگری رسد (ص 811) دارند حریفان خرابات حضورش جام میرنگی که پری شیشهگر اوست (ص 424) خیالات پری بیشیشه نقش طاق نسیان کن حال است اینکه هرجا جسم گم شد جان شود پیدا (ص 214) معتقد بودند جن و دیو و پری میتوانند خود را از هرچیزی نجات دهند جز شیشه: آسمانی در نظر داریم وارستن کجاست در خیال این شیشه تا باشد پری آزاد نیست (ص 491) 4-4-پری در شیشه کردن در فرهنگ فارسی معین و لغتنامۀ دهخدا در توصیف اصطلاح«پری در شیشه دیدن»نوشته است که:جادوگران و جنگیران آیینهای در پیش چشم اطفال نگاه میدارند و اوراد و اذکاری مخصوص میخوانند،تا کودکان نابالغ«پریان» و اعمال آنها را در آیینه ببینند و از گمشدهها یا سفر کردهای که از او خبری نیست،به وسیلۀ مشاهدات آیینه خبر دهند.
با همه افسردگی جوش شرار دلیم خفته پریخانهای در بغل سنگ ما (ص 193) آن آیینه کز عرض صفا نیز حیا داشت تا چشم گشودیم پریخانۀ چین شد (ص 518) بیکسب صفا صید معالی چه خیال است تا سنگ بود شیشه پریخانه نباشد (ص 647) 5-نتیجهگیری پری از شخصیتهایی است که در اساطیر،حماسه،شعر و ادب فارسی حضور چشمگیری دارد."