چکیده:
با وجود گذشت دوونیم دهه از تاسیس اکو، تجارت درون گروهی کشورهای عضو همچنان در سطح ناچیز 8درصد باقی مانده است. این مطالعه با استفاده از مدل ساختاری آندرسون و ون وینکوپ (2004) و پایه گسترده ای از داده های پانل، تاثیرات سازمان اکو و ظرفیت های تجارت دوجانبه کشورهای عضو در صنایع غیرنفتی را بررسی می کند. با توجه به درون زایی برخی متغیرها، از برآوردگر پویای ABB ، مبتنی بر روش گشتاورهای تعمیم یافته ( GMM )، در کنار برآوردگر ایستای FEM استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که نه تنها اکو نتوانسته است تجارت درون گروهی کشورهای عضو درمقایسه با غیرعضو را ارتقا بخشد، بلکه در توسعه تجارت بین کشورهای عضو نسبت به سال های قبل از تاسیس نیز ناموفق بوده است. به علاوه، ظرفیت اعضا برای تجارت درون گروهی از 1.3 سطح فعلی فراتر نمی رود. دراین میان، تنها سه کشور ترکیه و ایران و پاکستان از ظرفیت های صادراتی مثبت اکو برخوردارند. ظرفیت های صادراتی کشورهای عضو به نحو ناهمگنی توزیع شده و آزادسازی بی مقدمه تجارت با برخی از آنان می تواند به کسری تراز تجاری کشور منتهی شود. نتایج نشان می دهد که ترکیه (71درصد) و پاکستان (11درصد) بازارهای مهم بالقوه صادرات ایران در منطقه قلمداد می شوند.
خلاصه ماشینی:
نتایج نشان می دهد که نه تنهـا اکـو نتوانسـته اسـت تجـارت درون گروهـی کشـورهای عضـو درمقایسـه بـا غیرعضو را ارتقا بخشد، بلکه در توسعة تجارت بین کشورهای عضو نسبت به سـال هـای قبـل از تأسـیس نیـز ناموفق بوده است .
مروری بر تاریخچه و اقتصاد و تجارت سازمان همکاری های اقتصادی (اکو) با وجود برخی شباهت های جغرافیایی و فرهنگی بین کشورهای عضو اکو، وضعیت آن ها در برخی زمینه هـا بسیار متفاوت از یکدیگر است ؛ برای مثال ، همان طورکه از نمودار ١ پیداست ، سطح درآمد سرانة کشورهای اکو تفاوت بسیاری با یکدیگر دارد: این کشورها به دو دستة کشورهای ثروتمندتر یعنـی ترکیـه ، قزاقسـتان ، ایران ، آذربایجان و ترکمنستان و فقیرتر، یعنی بقیة کشورهای عضو تقسیم می شـوند.
شاخص اکمال تجاری بین کشورهای اکو، ٢٠٠٩ )به تصویر صفحه مراجعه شوی) منبع : محاسبات نویسندگان بر اساس داده های International Trade Center پس از مروری که بر شاخص های برگزیدة اقتصادی کشورهای عضو اکو کردیم ، در ادامه ، ازطریق بسط مدل نظری در بخش ٣ و برآورد آن با روش های مرتبط اقتصادسنجی در بخش هـای بعـدی تـلاش خـواهیم کرد تا وزن عوامل متفاوت را در تبیین الگـوی صـادرات غیرنفتـی کشـورهای نمونـه ، یعنـی پنجـاه کشـور، شناسایی کنیم .
C. , 2002, "Bilateral Intra-Industry Trade in a Multi-Country Helpman-Krugman Model", International Economic Journal: 16 (4): 53-73.