چکیده:
سواد اطلاعاتی از جمله توانمندیهای پایه برای افراد در جهان دانش محور بشمار می آید که هدف اصلی آن پرورش یادگیرندگان مادام العمر است. دو ویژگی عمده موفقیت برنامه های سواد اطلاعاتی را تضمین می کند: الف. استفاده از استانداردهای سواد اطلاعاتی و ب. برقراری ارتباط بین محتوای برنامه ها و نیازهای خاص هر فراگیر. به چنین برنامه هایی برنامه های زمینه گرا گویند. هدف عمده این پژوهش، بررسی تاثیر کارگاه سواد اطلاعاتی در تحول در درک دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفاهیم سواد اطلاعاتی و رشد مهارتهای آنان در جستجوی اطلاعات و بهره گیری از آن در پیشبرد پژوهش است. پژوهش به صورت شبه تجربی و اقدام پژوهشی و با شیوه تحلیلی انجام شد. 20 نفر از دانجشویان کارشناسی ارشد در دو گروه «روانشناسی و علوم تربیتی» و «کتابداری» آزمودنیها را تشکیل دادند. دو پرسشنامه، که با سوالهای باز طراحی شد، مشاهده و بررسی و تحلیل تمرینها بستر لازم برای گردآوری اطلاعات را بوجود آورد. پرسشنامه اول برای شناسایی ویژگیهای شرکت کنندگان و زمینه موضوعی پژوهش در دست انجام آنها و پرسشنامه دوم، که در پیش آزمون و پس آزمون استفاده شد، میزان درک آنها از مفاهیم سواد اطلاعاتی و مهارتهای مربوطه سنجید. زیر ساخت پرسشنامه دوم را استانداردهای سواد اطلاعاتی ACRL تشکیل داد. محتوای کارگاه ها، که برای گروه اول و دوم به صورت مجزا برگزار شد، بر پایه نیازهای تعیین شده آزمودنیها شکل گرفت. در طول کارگاه هر آزمودنی بر پایه موضوع مورد تحقیق خود به جستجو و فعالیت پرداخت. نتایج نشان داد که گرچه در پیش آزمون گروه اول مشخص کردند که درک مناسبی از مفاهیم سواد اطلاعاتی ندارند ولی هر دو گروه در پس آزمون مفاهیم را درک کرده و پاسخهای مرتبطی به سوالها دادند. هر دو گروه در پیش آزمون به مشکلاتی مانند روبرو شدن با بازیافتهای زیاد، در برخی مواقع عدم کاربرد کلید واژه هایی که انتخاب می کنند و عدم توانایی در استفاده از بازیافتها اشاره کردند. نتایج پس آزمون مشخص کرد که همه آنها از نتایج کارگاه رضایت داشته و دریافتند که چگونه دامنه موضوع را محدود کنند، به اطلاعات دست یابند و از آن در فرایند پژوهش استفاده نمایند.
خلاصه ماشینی:
"برخی از مطالب مطرح شده به شرح زیر است: *جستجوی موضوع به صورت کلی،به منظور شناسایی فعالیتهای پژوهشی صورت گرفته و کمبودها در آن زمینه،در نظر گرفتن الویتهای موضوع،بررسی مقالهها و کتابها و توجه به قابلیت اجرا،امکانات و شرایط مرتبط با موضوع پژوهش؛ *گفتگو با صاحبنظران در این حوزه،جستجوی اصطلاحنامهها و یافتن موضوعهای اخص و مرتبط،یافتن مقالات و بررسیهای انجام شده در این حوزه و مطالعه آنها برای پی بردن به خلاءهای موجود؛&%00230EKPG002G% *گسترش دادن دانش موضوعی خود در حوزه مورد نظر،مراجعه به دایره المعارفها و کتابهای تشریحی،مرور اجمالی مقالهها در مجلههای هسته،مطالعه نقد و بررسیها و جستجوهای استنادی و نیز گفتگو با صاحبنظران پس از کسب دانش پایه.
این رضایت را میتوان از گفتههای آنها به شرح زیر تشخیص داد: *آشنایی با پایگاهها،بسیار مفید بود *یافتن منابع مورد نیاز با استفاده از3 yppiY ,2 ammaM 1 suricS ؛ *آشنایی با سایتها و راههای رسیدن به منابع؛ *دستیابی به برخی منابع و آشنایی با راههایی که بتوان سریعتر به اطلاعات مطمئن دست یافت؛ *آشنایی با روشها و راهبردهای جستجو بسیار مفید بود؛ *آشنایی با موتورها،ابرموتورها،پایگاههای اطلاعاتی و روشهای دستیابی به هدف *آشنایی با چگونگی استناددهی،انسجامبخشی و ساختاردهی به یادداشتها و توجه به ساختار در زمان مطالعه؛ *آشنایی با ابزارهای استناد 7002 droW SM ؛ *دستیابی به منابع مورد نیاز پژوهش به میزان زیاد؛ *پیدا کردن کلیدواژه های مناسب برای انجام جستجوهای بعدی؛ *استفاده از ابزارهایی که تاکنون مورد توجه نبودند؛ *آشنایی با کلیدواژهها و ترکیبهای خاص آنها و نیز آشنایی با ابزارهای سازماندهی اطلاعات و استفاده از آن مفید بود؛ *آشنایی با چگونگی یافتن مرور نوشتار و ابزار گردآوری اطلاعات مفید بود؛ *در جهت پاسخگویی به نیاز اطلاعاتی بسیار توانمند شدم؛ *یک مقاله هسته و یک کتاب را با استفاده از ابزارهای معرفی شده در کارگاه یافتم؛ *نسبت به شکلهای مختلف کلیدواژه و ترکیبهای آنها توجه بیشتری پیدا کردم؛ *کارگاه بسیار مفید بود."