تربیت سکولار - مجله زمانه مقاله

"هرچند این برداشت از تعلیم و تربیتسکولار با آنچه اندیشمندان و نظریه‌پردازان ازطرح این مفهوم در نظر دارند مطابقت نمی‌کند،می‌تواند بخشی از آن را پوشش دهد و زمانی کهتربیت سکولار را در ایران تربیت غیراسلامی معناکنیم؛آنچه در مقابل آن قرار می‌گیرد تربیتاسلامی است. لازم است به یک اشتباه رایج در اینجا اشارهکنم؛چون وقتی اعلام می‌شود منابع معرفت‌بخششریعت و عقل را دربرمی‌گیرد،عده‌ای تصورمی‌کنند آنها دو منبع هم عرض هستند،ولیدر واقع رابطۀ شریعت و عقل رابطۀ عرضی نیستکه افراد گاهی از شریعت استفاده کنند و گاهی ازعقل خویش،بلکه استفاده از تعالیم شریعت فقطبه کمک عقل و از طریق خردورزی ممکن استو حتی اطاعت از شریعت موکول به وجود عقلاست چه اینکه می‌بینید شرط تکلیف بلوغ عقلیاست و سفیه یا کودک اصولا مکلف به رعایتقوانین شریعت نیست؛همچنین یکی از شرایطمهم تقلید در تمام رساله‌های عملیه بلوغ عقلانی وانتخاب آزاد مرجع تقلید اعلام شده است. ولی آن عقلی که در تربیت اسلامی بر آن تأکیدمی‌شود فقط وظیفۀ کشف و توصیف جنبه‌هایی ازواقعیت را برعهده ندارد،بلکه افزون بر به کارگیریابزارها و روش‌های گوناگون برای کسب اطلاعاتدربارۀ واقعیت،داده‌پردازی دربارۀ رویدادهای گذشتهو همچنین پیش‌بینی حوادث آینده لازم است بهسنجش و ارزیابی یافته‌ها و یافته‌های خود دستزند. برای این منظور باید از خود بپرسدآیا این باورهایی که در ذهن من شکل گرفتهبراساس منطق بوده است یا متأثر از آدب و رسومیا اسلوب‌های رایج و مد زمانه؟آنها واقعا چقدرصحت دارند؟آنچه را دانسته تلقی می‌کنم به چهمعنا دانسته هستند؟واقعا دانسته‌اند یا مشهوراتو مقبولات عوام و در اصل ندانسته‌اند؟به سخنواضح‌تر شک کردن در آنچه خود به آن دستیافته‌ایم استراتژی اساسی در تربیت اسلامیاست که براساس عقل‌گرایی مطرح می‌شود."