چکیده:
هدف اصلی این مقاله بررسی رویکردهای تربیت معنوی با توجه به مولفه های برنامه درسی در کشورهای منتخب بوده است که با روش تطبیقی و با کمک الگوی بردی انجام گرفت . بدین منظور، اسناد و مدارک مرتبط با موضوع در کشورهای منتخب با استفاده از روش کتابخانه ای و با مراجعه به سایت های اینترنتی مرتبط مانند یونسکو و پروکوئیست و سایت های وزارت آموزش و پرورش کشورهای مورد نظر گرد آوری ، توصیف ، تفسیر و مقایسه شد. جامعه آماری پژوهش کلیه کشورهایی هستند که در زمینه تربیت معنوی دارای برنامه هایی هستند. از میان جامعه مورد مطالعه کشورهای استرالیا، ژاپن و ترکیه با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه مورد بررسی انتخاب گردیدند سپس ویژگی های اصلی رویکردهای تربیت معنوی در ارتباط با مولفه های هدف ، محتوا و روش های تدریس در کشورهای منتخب مطالعه و بررسی گردید. نتایج بدست آمده حاکی از وجود شباهت ها و تفاوت های شایان توجهی بین اهداف ، محتوا و روش های تدریس در کشورهای مورد مطالعه بود. شباهت ها بیش تر در اهداف و گه گاه در محتوا، اما تفاوت ها بیش تر در روش های تدریس وجود دارند.
خلاصه ماشینی:
- خالق خواه و مسعودی (٢٠١٠, Khalegh khah and Masodi) در مقاله ای با عنـوان رویکرد تربیت معنوی ١ (دینی ) با توجه به دو مؤلفه عقل محوری و ایمان محوری به بررسـی رابطه دین با انگاره عقل و عقلانیت پرداخته و رویکردهای گوناگونی را در نسبت میـان ایـن دو مورد بررسی قرار داده اند و به این نتیجه رسیده اند که رویکردهای گوناگونی در نـسبت میان این دو وجود دارد که با در نظر گرفتن هر یک از آنها روش ارایه آموزه های معنـوی و دینی از راه نظام تعلیم و تربیت تفاوت های گسترده ای با یکدیگر پیـدا خواهـد کـرد و نـوع تبیین و تعلیم مسایل دینی متفاوت خواهد بود.
در پژوهشی دیگر شعبانی (٢٠٠٩ ,Shabani) با عنوان بررسی تطبیقی برنامه هـای درسـی دینی و اخلاقی دوره ابتدایی در ایران و چند کشور جهان و با هدف مقایـسه رویکردهـا، اهـداف ، محتوا و روش های اجرای برنامه درسی دینی و اخلاقی در ایران و چند کشور جهان انجام داد که به ارایه راهکارهایی برای تربیت دینی در ایران به شرح زیر منجر شد: 1- Spiritual Education ١) طرح ریزی برنامه آموزش اخلاق و ارزش های مورد نیاز جامعه و تلفیق با برنامه های درسی متفاوت با یکدیگر،تا زمینه های تحکیم ارزش ها و اخلاق در نظام آموزشی فراهم شود.
این ویژگی ها در آثار متخصصانی همچون :نومارا(٢٠٠٠,Nomura)، ماساکا(٢٠٠٤,Masako)، آمس (١٩٩٢,Amos) و اینادا (٢٠٠١,Inada) به نوعی مورد توجه قرار گرفته اند، اما در بررسی اهداف برنامه درسی تربیت معنوی در کشورهای منتخب نتایج حاکی از وجود شباهت های قابل ملاحظه ای می باشد که در رأس آنها تأکیدی است که هر سه کشور بر ضرورت تربیت معنوی در سه بعد اجتماعی ، دینی و اخلاقی و در دو جنبه فردی و گروهی می نمایند.