چکیده:
صادق چوبک از نویسندگان سرشناس ادبیات داستانی ایران است. او یکی از نویسندگان پیش گام در زمینه ی ادبیات اقلیمی و بومی ایران به شمار می آید. یکی از ویژگی های این نوع ادبی، بهره بردن فراوان از عناصر زبانی و اقلیمی زادگاه و محل زندگی نویسنده است. چوبک در دو کتاب سنگ صبور و تنگسیر از گویش رایج اقلیم بوشهر و تنگستان و شیراز به فراوانی استفاده کرده است.
این مقاله در دو بخش تدوین شده است. در بخش اول، واژگان، اصطلاحات و کنایات، ترکیبات، افعال جنوبی و هم چنین «شروه» که یک نوع آواز غمگین جنوب است، در آثار او بررسی می شود و در بخش دوم در کتاب سنگ صبور، لحن شخصیت های داستان وارسی می شود تا تناسب لحن شخصیت ها با جایگاه اجتماعی و فرهنگی آن ها که یکی از خصوصیات مکتب نویسندگی چوبک (ناتورالیسم) است نشان داده شود.
Sadegh Chuback is one of the Iranian storied literature famous writers.He is one of the pioneer writers in continental and domestic literature of Iran. This kind of literature use continental aspects of writer birthplace in a lot of situations. Thus، he has used Bushehr، Tanghestan and Shiraz contemporary dialect in his books، Sange Sabur and Tangsir.
This article has been organized in two divisions: 1- investigating Iran southern Cities Vocabularies، expressions، and word compounds and their presents in his works، as well as a kind of southern sad poem، Sherveh، and in the next part we have studied Sange Sabur story characteristics tone (tune) to see whether there is coordination between characteristics tone and their social and cultural status، i.e. one of naturalism school characteristics.
خلاصه ماشینی:
"دربخش اول،واژگان،اصطلاحات و کنایات،ترکیبات،افعال جنوبی و همچنین«شروه»که یک نوعآواز غمگین جنوب است،در آثار او بررسی میشود و در بخش دوم در کتابسنگ صبور،لحن شخصیتهای داستان وارسی میشود تا تناسب لحنشخصیتها با جایگاه اجتماعی و فرهنگی آنها که یکی از خصوصیات مکتبنویسندگی چوبک(ناتورالیسم)است نشان داده شود.
در این نوشته به بررسی یکی از ویژگیهای ادبیات اقلیمی چوبک یعنی ویژگیزبانی وی در اقلیم جنوب(فارس،بوشهر،تنگستان)میپردازیم و با پیشفرضاستفاده گسترده چوبک از عناصر زبانی و گویش محلی در دو اثر معروفش،میکوشیماین پرسشها را پپاسخ گوییم: -صادق چوبک از واژگان،اصطلاحات و کنایات،افعال و ترکیبات لهجهیجنوبی در آثارش چه میزان بهره برده است.
صادق چوبک به خصوص در کتاب سنگ صبور این فاصله را به طور کامل ازمیان برده است و همین موضوع منجر به واقعی شدن هرچه بیشتر زبان قهرماناناین کتاب شده است.
زبان بومی یا محلی به کار گرفته شده در آثار او از واژگان و اصطلاحات محلیتشکیل شده است؛ولی همان طور که خود در آخر کتاب تنگسیر میگوید:از تمام لغاتو اصطلاحات تنگسیری استفاده نکرده است چون در آن صورت فهم کتاب برایخوانندگان سخت و دشوار میشد و خوانندگانش محدود،یکی از دلایل موفقیت او دربه کارگیری زبان بومی یا گویش اقلیمی این است که تلفظ واقعی کلمات را درلهجهی خاص بیان کرده است و دیگر اینکه کاملا لحن شخصیتهای مختلفداستان را هم آهنگ با ذهنیات و روحیات آنها آفریده است.
چوبک درسنگ صبور بسیار زیبا میان لحن شخصیتهای داستان با موقعیت اجتماعی وخلق و خوی آنها تناسب برقرار کرده است که به نظر میآید این اصل را به تأثیر ازمکتب ناتورالیسم رعایت کرده است."