چکیده:
اطلاعات پوشش اراضی، برای بسیاری از فعالیت های برنامه ریزی و مدیریت سرزمین از جمله آمایش سرزمین دارای اهمیت است. امروزه تصاویر ماهواره ای و تکنیک های سنجش از دور، به دلیل فراهم آوردن داده های به هنگام و قابلیت بالای آنالیز، کاربرد گسترده ای در تمامی بخش ها از جمله کشاورزی، منابع طبیعی و تهیه نقشه کاربری اراضی به عنوان نقشه های پایه در آمایش سرزمین دارند. در پژوهش حاضر، به منظور تهیه نقشه پوشش اراضی بخش شمالی استان همدان از سری زمانی داده های رقومی ماهواره IRS-P6 (سنجنده Awifs) استفاده شد. ابتدا تصاویر با میانگین خطای مربعات کم تر از 48/0 پیکسل تصحیح هندسی شدند. برای طبقه بندی تصاویر، از روش طبقه بندی فازی استفاده شد. درنهایت، نقشه پوشش اراضی منطقه در 12 کلاس، طبقه بندی گردید. برای ارزیابی صحت نتایج طبقه بندی، نقشه تولیدی با نقشه واقعیت زمینی بررسی شد. ضریب کاپا و صحت کلی طبقه بندی به روش طبقه بندی عصبی به ترتیب 86 و 88 درصد برآورد گردید. مطالعه حاضر نشان داد که روش طبقه بندی شبکه عصبی، قابلیت تهیه نقشه پوشش اراضی و الگوی کشت با صحت بالا را دارا می باشد.
Land cover mapping is important for many planning and management activities. Today، satellite images and remote sensing techniques are extensively used in all sectors including agriculture and natural resources because they provide updated data and high analyzing abilities. In this study، in order to produce land cover map for the northern part of Hamedan province ، digital satellite data IRSP6 ( Awifs time series data) were used. First، satellite image geometric correction with a mean square error of less than 0.48 pixels was applied. For image classification، the method of fuzzy classification was used. Finally، the land cover map of the study region was classified into thirteen classes. To assess the classified land cover map precision it was controlled for ground truths with a GPS. Kappa coefficient and overall classification accuracy of fuzzy classificotion were estimated 86 and 88 percent respectively. The results confirmed that the fuzzy clofifier was capable to generate land cover maps and cultivation pattern with high accuracy.
خلاصه ماشینی:
با توجه به هدف اين مطالعه ، يعني تهيه نقشه کاربري اراضي و تعيين الگـوي کشت منطقه مورد نظر، و نيز با توجه به تقـويم زراعـي منطقـه و مراحـل فنولـوژي رشـد محصولات عمده ، به طور برنامه ريزي شده از اسفند ١٣٨٦ تا شهريور ١٣٨٧ براي هـر مـاه يـک تصـوير سـفارش داده شـد.
نتايج و بحث نتايج مراحل مختلف آماده سازي و اعمال آناليز طبقه بندي فازي به شرح زير مي باشد: به منظور پردازش اوليه تصاوير و شناخت کلي کاربري اراضي منطقـه و نيـز بررسـي مراحل فنولوژيک محصولات عمده و انتخاب بهترين تاريخ براي تصاوير ماهواره اي جهت شناسايي محصولات عمده زراعي منطقه ، طبقه بندي نظارت نشده بـه روش Iso Data بـر روي تصاوير ماهواره اي انجام شد.
از آنجا که بـه دليل تشابه طيفي محصولات عمده منطقه مورد مطالعه تفکيک الگوي کشت بـا اسـتفاده از يک تصوير ممکن نبود از دوسري زماني تصاوير طبقه بندي شده با اسـتفاده از روش فـازي استفاده شد.
در شکل (٤) نقشه کاربري اراضي با استفاده از روش طبقه بندي حداکثر احتمال فازي براي بهترين ترکيب باندي (ترکيب ٤-٣-٢) و هم چنين ترکيب چهار باند اصـلي تصـاوير نشـان داده شده است .
به طور کلي نتايج ارزيابي صـحت نقشه کاربري اراضي و الگوي کشت به دست آمده از طبقه بندي فازي حاصـل از دو سـري زماني تصوير ماهواره اي نشان داد که اين روش داراي دقت قابل قبولي مي باشد.
هم چنين نتايج اين تحقيق نشان داد تصاوير ماهواره اي از قابليت بالايي بـراي تفکيـک محصولات زراعي و تهيه نقشه هاي کاربري اراضي و تعيـين سـطح زيـر کشـت بـا دقـت مناسب در مقياس منطقه اي برخوردار است .