چکیده:
ظهور موبایل به دلیل ویژگی های خاص، فرصت های شغلی فناورانه ای را برای فعالان صنایع فناوری محور فرهم نموده است. جستجوی انجام شده در پایگاه داده مقالات داخلی و خارجی، نشان داد تاکنون تحقیقی جهت شناسایی، طبقه بندی و تحلیل مدل های کسب و کار موبایل انجام نشده و از این نظر این مقاله به نوبه ی خود دارای نوآوری است. در این پژوهش مفاهیم تجارت همراه و مدل کسب و کار بررسی گردید. پس از مطالعه مدل های کسب و کار حوزه ی موبایل در 28 عنوان مقاله و کتاب ، 92 مدل مختلف با استفاده از روش فرا ترکیب مورد مقایسه، تفسیر، ترجمه و ترکیب قرار گرفته اند. معیارهای طبقه بندی مدل ها نظر صاحب نظران ارائه دهنده نقش، حوزه ی کسب و کار، شرکای کسب و کار، میزان پویایی، نوع فعالیت، حوزه تمرکز، نسل های موبایل، شفافیت، نوع شبکه، نوع فعالیت اپراتور، بازاریابی و تبلیغات و سطح لایه است. در نهایت مدل ها بر اساس نوع محصول، این مدل ها در چهار حوزه ی مختلف کسب و کار موبایل شامل تولید محتوا، فناوری (سخت افزار، نرم افزار)، شبکه و ترکیبی تحلیل و طبقه بندی شدند.
خلاصه ماشینی:
انواع مدل هاي کسب وکار تجارت همراه از ديدگاه صاحبنظران نورمن ساده : بازيگران تجارت همراه را به فروشندگان نرم افزار، تهيه کنندگان محتوا، جمع آوري کنندگان محتوا، اپراتورهاي شبکه موبايل ، اپراتورهاي مجازي شبکه موبايل ، پورتال هاي موبايل ، تهيه کنندگان طرف سوم پرداخت ، سازندگان وسايل همراه ، تهيه - کنندگان سرويس هاي کاربردي همراه ، دلال هاي اطلاعات محلي و فروشندگان تجهيزات زيرساخت تقسيم و براي برخي ازنقش هاي مدل زير را ارائه کرده است [٢٦] .
آنها با درنظر گرفتن دست اندرکاران اصلي و فرعي ،ارزش ارائه شده ، مشتريان هدف ، فعاليت هاي اصلي ، شرکاي کسب وکار و جريان هاي درآمد در پنج حوزه ي فناوري ، سرويس ، ارتباطات ، قانون و کاربر مدل هاي زير را ارائه کرده اند: دست اندرکاران حوزه هاي فناوري شامل سازندگان زيرساخت و فروشندگان تجهيزات ، دست اندرکاران حوزه ي سرويس شامل تهيه کنندگان محتوا، تهيه کنندگان برنامه هاي کاربردي و عوامل پرداخت ، دست اندرکاران حوزه ي شبکه شامل اپراتورهاي شبکه موبايل و ارائه کنندگان سرويس هاي دسترسي به اينترنت موبايل ، دست اندرکاران حوزه ي قانون شامل مراجع قانون گذار و گروه هاي مصرف کننده است [٨].
T. Business models for mobile internet, The infocom research program.
B. Dynamic business models in mobile service value networks: a theoretical and conceptual framework; 2005.
d. Designing viable business models for context-aware mobile services.
M-commerce:Technologies, services, and business models.
Evolution of mobile technology and business models.