چکیده:
اندلس یکی از مراکز مهم علوم اسلامی به شمار میرود که طی چندین قرن شاهد رشد فزایندۀ برخی علوم و ظهور دانشمندان و تألیفات فراوان بود. زمینۀ اصلی این شکوفایی علمی را انتقال مبانی این علوم از بلاد شرقی اسلامی به این سرزمین فراهم ساخت. دانشمندانی که تحت تأثیر عوامل مختلف به اندلس میرفتند یا اندلسیانی که برای تحصیل به شرق سفر میکردند عامل این انتقال و برقرار کنندۀ روابط علمی اندلس با سرزمین های شرقی بودند. این رابطه در قرنهای سوم و چهارم هجری به اوج خود رسید. این امرخود از شرایط سیاسی مساعدی متأثربود که در آن دوران بر اندلس حکمفرما بود. این روابط علمی را باید معلول و مرهون تسامح و همفکری علمی دانست که درسراسر جهان اسلام وجود داشت.
Andalus is one of the main Islamic science centers in the world. For centuries، it has contributed to the realm of Islamic studies. The main reason of this scientific development is the transference of these sciences from Eastern Islamic Land to Andalus، by the scholar`s trips to Andalus. The perfect political condition that dominated Andalus had the result of optimized relationships during the second and the third century. Flexible characteristics of science throughout the Islamic world are the reason of the existing scientific relationships.
خلاصه ماشینی:
نقش مهاجرت و رحلههای علمی در توسعة علوم در اندلس تا پایان قرن پنجم هجری دکتر غلامحسن حسین زاده شانه چی 1 چکیده واژههای کلیدی مقدمه نگاهی گذرابه تاریخ اندلس نشان می دهدکه این سرزمین یکی ازمراکزقابل توجه علم ودانش درمیان بلاد اسلامی بود.
اینک این مسأله مطرح میشود که عوامل مؤثر بر توسعۀ علمی اندلس چه بود؟ و چگونه این سرزمین با وجود دوری از مراکز اصلی علمی و آموزشی در جهان اسلام به پیشرفت علمی دست یافت؟ البته در پاسخ به این سؤالات عوامل مختلفی را باید در نظر گرفت؛ ولی به نظر میرسد اولین و یکی از مهم ترین این عوامل مهاجرت دانشمندان و اندیشمندان شرقی به اندلس و نیز سفرهای علمی دانشجویان اندلسی به شرق بود.
او راوی حدیث از امام علی بن ابی طالب(ع)، ابن مسعود، ابن عباس، فضاله بن عبید و کسان دیگر بود و به نظر میرسد که از میان این ده تن تابعی، وجاهت و مکانت بالاتری داشت به گونه ای که مردم اندلس به وجود وی در میان خود افتخار میکردند.
از بررسی کتب تراجم و رجال چنین بر می آید که اواخر قرن دوم و اوایل قرن سوم هجری فرصت مناسبی برای سفر های علمی دانشجویان اندلسی به شرق فراهم ساخت و در آن سال ها شمار قابل توجهی از ایشان به این سفرهای علمی مبادرت ورزیدند که در میان آنها نام برخی ازعالمان مشهور به چشم می خورد.