چکیده:
مدتهاست متخصصان حوزه اطلاعرسانی برای سازماندهی موضوعی مدارک به منظور بازنمون موضوعیت آنها در تسهیل مصالحه میان زبان کاربر و نظام بازیابی اطلاعات، از برچسبهای موضوعی استفاده می کنند. نظرهای صاحبنظران در این حوزه عمدتا منحصر به بحث عملکردی ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات است، حال آنکه صرف استفاده از برچسبگذاری به منظور اطلاعرسانی، میتواند ریشه های نظری قویتری نیز داشته باشد. بحث متقاعد سازی در حوزه ارتباطها و نیز نظریه برچسبگذاری در دو حوزه علوم اجتماعی و روانشناسی، از جمله مباحثی است که انگاره های بنیادین مشترک بسیاری با برچسبگذاری موضوعی مطرح در سازماندهی اطلاعات دارد و به صورتی کاملا ضمنی مورد استفاده متخصصان حوزه واقع شده است. مقالة حاضر با نگرشی تطبیقی، در پی تبیین روشنتر این روابط نظری و معرفی زمینه های نظری جدید در مطالعة مسائل مربوط به انتخاب اصطلاحهای موضوعی برای مدارک است.
خلاصه ماشینی:
"ربط شخصی برای جستجو کننده ای که در نهایت به پردازش اطلاعات میپردازد، در دو سطح مطرح است؛ سطح اول ربط شخصی، سطحی است که به گفته «سیالدینی، پتی و کاکیوپو» (1981) این گرایش یا این جهت را در نگرش فرد ایجاد میکند که به سمت پردازش کانونی گام بردارد و در واقع تعمق و تأمل بیشتری در باره مدرک بازیابی شده داشته باشد.
بحث ویژگیهای واژه ها و یا اصطلاحهایی که به منزلة برچسبهای موضوعی به مدارک اختصاص می یابد، در واقع به فرایند پردازش اطلاعات توسط ارتباطگر و یا در این حوزه خاص نمایهساز، فهرستنویس و یا نظام نمایهسازی خودکار مربوط است.
جمع بندی فرایند برچسبگذاری موضوعی به منظور ذخیره و بازیابی، بنیانهای نظری حوزه روانشناسی و علوم اجتماعی را به صورتی کاملا ضمنی و غیر مستقیم مورد استفاده قرارداده و به همین خاطر وجوه مشترک بسیاری میان نظرگاههای بنیادین و فعالیتهای اصلی برچسبگذاری موضوعی در سازماندهی و بازیابی اطلاعات و آنچه در قالب نظریه های اقناع و برچسبگذاری مطرح است، وجود دارد.
با توجه به چنین انگاره هایی، می توان دریافت که کارکرد برچسبهای موضوعی (و حتی سایر برچسبهای غیر موضوعی) صرفا تسهیل ذخیره سازی و دسترسی نبوده بلکه میتوان از آنها علاوه بر ایجاد بستری برای تعامل و ارتباط میان نظام و کاربر و ایفای نقش اطلاع دهی، به منظور تشکیل، تغییر و یا جهتدهی به نگرش نیازمندان اطلاعاتی و به عبارت دیگر هدایت حساب شده آنها به سوی مدارک مناسب نیز استفاده نمود."