چکیده:
یکی از انواع نگرش و تقسیم بندی حقوق بشر، نگرش نسلی به حقوق بشر است. در این رویکرد سه نسل از حقوق بشر مورد شناسایی قرار می گیرد: 1. نسل اول که ریشه و مبانی آن مقوله «آزادی» است. 2. نسل دوم که این نسل بندی و مفاهیم آن با مفهوم «برابری» است. 3. نسل سوم که ریشه و اساس آن بر مقوله برادری مبتنی بوده؛ بر مقایسه اومانیستی استوار است و با رویکرد و نگرش اسلامی کمتر سازگاری دارد. هدف این تحقیق نقد و بررسی مواد یک تا 15 اعلامیه جهانی حقوق بشر، در ترازوی آیات قرآن است. روش تحقیق در این نوشته روش تحلیلی - اسنادی است. نتایج مطالعه نشان داد که محورهای نسل اولی حقوق بشر در مواد ابتدایی تا میانه اعلامیه جهانی حقوق بشر، لزوما با مفاهیم اسلامی سازگاری کاملی ندارد بلکه در برخی موارد سازگار و در برخی موارد ناسازگار است. به زعم نویسنده، ریشه این ناسازگاری در نگرش اومانیستی حاکم بر مفاد حقوق بشری نسل اول است و اگرچه این نگرش در نسل های بعد نیز وجود دارد اما در نسل های بعدی که عمدتا رویکردی کل گرایانه و جمع گرایانه تر پیدا می شود و از محوریت انسان فاصله گرفته می شود؛ سازگاری ها هم افزون تر می شود
خلاصه ماشینی:
زنجاني و توکلي (١٣٨٦) در مقاله اي تحت عنوان پرسش اصلي مقاله اين است که : نسل اول حقوق بشر حقوق بشر اسلامي و کرامت ذاتي انسان در اسلام با مطرح شده در نظريه پردازي هاي غربي که امروزه در رويکرد حقوق و انديشه اسلامي مبحث کرامت ذاتي نظامات اجتماعي و سياسي غرب قابل رهگيري انسان را مورد مداقه قرار داده و حقوق انساني که را هستند، با مفاهيم و مباني اسلامي تطابق و يا تفاوت که دين اسلام بر آن تاکيد نموده است به عنوان مبناي دارند يا ندارند.
پور حسن و منصوري فرضيه اين تحقيق آن است که : ديدگاه حقوق بشري (١٣٨٨) در مقاله با عنوان بررسي مباني اعلاميه جهاني اسلام با رويکردهاي نسل اول حقوق بشر که برآمده حقوق بشر و مقايسه آن با آموزه هاي قرآني با تاکيد از مفهوم آزادي انسان مبتني بر ديدگاه هاي اومانيستي بر آراء انديش وران معاصر شيعي انديشه هاي شهيد غربي است متفاوت مي باشد.
اما روايتي از پيامبر اسلام وجود دارد که به افراد فرمان داده شده است که زيردستان مقايسه مفاد نسل اول حقوق بشر با مباني اسلامي خود را همانند خودشان بدانند: با توجه به اهميت اعلاميه جهاني حقوق بشر مصوب ١٠ دسامبر ١٩٤٨ و مبنا قرار گرفتن آن در سطح بين «إخوانکم جعلهم الله تحت أيديکم فمن کان أخوه در اين ارتباط مي توان اين گونه نتيجه گيري کرد که اگر تحت يده فليطعمه مما يأکل و ليکسه مما يلبس و لا چه نوع نگاه اسلام با نگاه حاکم بر اعلاميه ي جهاني يکلفه ما يغلبه » حقوق بشر متفاوت است اما تا حد بسيار زيادي ميان «برادرانتان را خدا زيردستان شما قرار داده است پس اين دو ديدگاه توافق وجود دارد و تزاحمات زيادي هر که برادرش زيردست اوست از همان طعام که نيست .