چکیده:
توسعه ی سریع شهری، در چند دهه ی معاصر از ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، محیطی و ... زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است. مطرح شدن توسعه ی پایدار، به عنوان شعار اصلی هزاره ی سوم نیز ناشی از اثرات شهرها بر گستره ی زیست کره و ابعاد مختلف زندگی انسانی است. بدون شک بحث از پایداری و توسعه ی پایدار بدون توجه به شهرها و شهرنشینی بی معنی خواهد بود. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ی ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. بر این اساس با توجه به پیچیدگی ذاتی شهرها و ابعاد مختلف تاثیرگذاری آنها، شناخت عوامل اصلی و کلیدی در جهت دست یابی به پایداری شهری، ضروری به نظر می رسد. در این نوشتار سعی شده است برخی از شاخص های تعیین کننده در بحث پایداری شهری از دیدگاه نویسندگان ارائه شود.
خلاصه ماشینی:
ایـن تقسیم بندی نشان دهنده ی چگونگی تأثیرگذاری و تأثیرپذیری شهرنشینی و محیط هـای شـهری از فراینـدهـای ملی و بین المللی است و لزوم درک این فرایندها را در برنامه ریزی پایدار برای شهرها بازگو میکند.
نبود برنامه ریزی فضایی و آمایـشی مناسـب ، عـدم تعادل ها در سطوح منطقه ای، می و حتـی بـین المللـی، زمینـه را بـرای جـذب بیـشتر مهـاجران در شـهرها و بـه خصوص شهرهای بزرگ فراهم کرده است ، بدون این که زیرساخت ها و تسهیلات لازم برای پـذیرایی از ایـن جمعیت عظیم را تدارک دیده باشد.
در جهـت حفـظ شـرایط پایداری شهر درطول زمان از نظر اقتصادی شهرها نیاز خواهند داشت که در تدوین راهکارهای توسعه ی خود و زیرساخت های اقتصادی خود به گونه ای عمل نمایند که بتوانند بیشینه ی استفاده را از موقعیت هـا و پتانـسیل هـای خود در ابعاد مختلف محلی و ملی و بین المللی در جهت حفظ و تداوم کیفیت بیشتر زندگی ساکنان شان ببرند.
پس بنابراین هدف اصلی شهر در یک محیط رقابت جهانی باید بر دو نکتـه متمرکـز شـود: یکـی حـداکثر استفاده (البته به صورت پایدار) از پتانسیل ها و قابلیت های اقتصادی و دومی تأکید بر ایجـاد فعالیـت هـای اقتـصادی متنـوع در شـهر، بـدین جهـت کـه شـهر بتوانـد در مقابـل نوسـانات و اخـتلالات غیـر منتظـره محـیط جهـانی انعطاف پذیری و توان مقاومت لازم را داشته باشد.
با توجه به این موضوع که شهرها اصلیترین آلوده کننده های کیفت هوای محیط زیست در مقیاس محی ، ملی و بین المللیاند، شناخت عوامل آلوده ساز و تشدید کننده آنها در محـیط هـای شـهری و تـلاش در جهـت کاهش آنها از ضرورت های دست یابی به پایداری شهری میباشد.