چکیده:
ارایه ی خدمات اجتماعی و اقتصادی به سکونتگاه های روستایی از جمله نقش های اساسی مراکز کانونی، نظیر شهرهای کوچک، روستا – شهرها و دیگر مکان های مرکزی است. یکی از این مراکز، شهرهای کوچک خدماتی هستند که نقش مهمی در پیوستگی روابط تجاری و خدماتی شهر و روستا دارند. روستای سردشت، واقع در ناحیه ی بشاگرد استان هرمزگان، بر اساس تصمیم دفتر تقسیمات سیاسی وزارت کشور در سال 1388 به عنوان شهر و مرکز شهرستان بشاگرد معرفی شده است. با توجه به این که ناحیه ی بشاگرد از انزوای جغرافیایی شدیدی برخوردار است و نیز به دلیل ضعف خدمات اقتصادی – اجتماعی و زیربنایی موجود در ناحیه، این سوال مطرح می شود که توان و نقش شهر کوچک سردشت در ارایه ی خدمات به پسکرانه های روستایی چگونه است؟ هدف تحقیق ارزشیابی توان فعلی و آتی شهرهای کوچک خدماتی در ارایه ی خدمات به پسکرانه های روستایی و ایجاد و پیوستگی روابط شهر و روستا است. داده های تحقیق از طریق مطالعات کتابخانه ای و تکمیل پرسشنامه در یکصد وهفتاد وچهار خانوار روستایی که از طریق فرمول کوچران انتخاب شده اند، جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی، شاخص مرکزیت، آزمون مربع کای و رگرسیون لوجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این پژوهش مشخص کرد که شهر سردشت مهمترین مقصد ساکنان روستایی برای بهره مندی از خدمات است و خدمات موجود در شهر به استثنای پزشک، دامپزشک و تعمیر ادوات کشاورزی، تاثیر فراوانی در ایفای نقش خدماتی فعلی شهر دارند. در مورد نقش آتی شهر در رساندن خدمات رسانی به روستاها و نیز ایجاد پیوستگی در روابط شهر و روستا، نتیجه این شده که برخی از خدمات نظیر آموزش عمومی بیشترین تاثیر و خدمات پزشکی، دندانپزشکی و مراجعه به فروشگاه لوازم تحریر کمترین نقش را دارند.
خلاصه ماشینی:
باتوجه به این که ناحیه ی بشاگردازانزوایجغرافیاییشدیدیبرخورداراسـت ونیزبه دلیل ضعف خدمات اقتصادی–اجتماعیوزیربناییموجوددرناحیه ,ایـن سـوال مطـرح میشودکه توان ونقش شهرکوچک سردشـت درارایـه ی خـدمات بـه پسـکرانه هـایروسـتایی چگونه است ؟هدف تحقیق ارزشیابیتوان فعلـیوآتـیشـهرهایکوچـک خـدماتیدرارایـه ی خدمات به پسکرانه هایروستاییوایجادوپیوستگیروابط شهروروستااست .
این مهم درکنـارسـایر ویژگیهاوتواناییهایآن درخدمات رسانیبـه پسـکرانه هـایروسـتایی،سـؤال اساسـیتحقیـق را تشکیل میدهد"که آیاشهرکوچک وتازه تأسـیس سردشـت ازتـوان لازم درارایـه ی خـدمات بـه پسکرانه های روستاییوتولیدروابط شهروپیرامون برخورداراست ؟"به دنبـال ایـن سـؤال ,سـؤالات دیگرینیزمطرح میشـوندکـه درحـال حاضـرسردشـت چـه جایگـاهیدرنظـام سلسـله مراتـب سکونتگاهیناحیه دارد؟واین شهرکوچک خدماتیبرایتولیـدوتنظـیم روابـط شـهروپیرامـون در حال وآینده ،نیازمنداستقرارچه خدماتیخواهدبود؟ این پژوهش باهدف ارزشیابیتوان فعلیوآتیشهرهایکوچک خدماتیدرارایه ی خـدمات بـه پسکرانه هایروستاییوایجادوپیوستگیدرروابط شهروروستاانجام میشودکه ازسویدولـت بـه عنوان مراکزخدماتیبرتردریک ناحیه روستاییانتخاب ومعرفیمیشوند.
مواردیکه این مطالعه به بررسـیآنهـامـی- پردازد،عبارت انداز(٢٠٠٤,Powe &Shaw ): تعریف خدمات موردنیاز؛ شهرهایکوچک خدماتیبه عنوان خدمات رسانان سکونتگاه هایکوچک روستایی ؛ عوامل تأثیرگذاربرکارآییخدمات شهرهایکوچک خدماتی ؛ سیاست هایدولت درزمینه ی شهرکوچک وخدماتیآلن ویک وپسکرانه ی روستاییآن .
به عنوان مثال زهره فنیدررساله ی دوره دکتریخـودکـه درسال ١٣٧٥باعنوان "نقش شهرهایکوچـک درتوسـعه ی منطقـه ای(مـوردمطالعه :خوزسـتان )"بـه انجام رسانده ،به بررسیوزن شهرهایکوچک درراهبردهـایتوسـعه ی منطقـه ای،کـارکردشـهرهای کوچک درتوسعه ،شناخت منطقه ی موردمطالعه ونظام وشـبکه ی شـهری،تحلیـل نقـش شـهرهای منتخب وتحلیل خردنقش شهرهایکوچک درسطح محلیپرداخته اسـت وبـرمبنـایبررسـیهـای خود،اشاره مینمایدکه ازدیدگاه منطقه ای،شهرهایکوچک ایفاگرنقش هایینظیـربازاریـابی،عرضـه ومرکزیت خدمات وفرآورده هایکشاورزیهستندواین دیدگاه بـابررسـیومطالعـات مـوردیدر استان خوزستان ،مصداق بیشتری مییابد(فنی،١٣٧٥:١٢٤).
نتایج بررسیهایمذکوردرجداول ٤و٥آمده است : جدول شماره ٤ :ارزشیابی میزان ترجیح مراجعه به شهر کوچک و خدماتی سردشت برای اخذ خدمات درصدتجمعی درصد فراوانی پاسخ ها 20.