چکیده:
مساله ی مسکن در ایران مانند بیشتر جوامع دنیا، خصوصا در جوامعی که رشد شهر نشینی آنها در دو دهه ی اخیر زیاد بوده، از اهمیت خاصی برخوردار است. مشکل مسکن را در ایران می توان با بالا رفتن سریع قیمت واحدهای مسکونی و اجاره بهای آنها، به ویژه در سطح شهرها احساس کرد. ولی از آن جا که عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی موجب افزایش قیمت واحدهای مسکونی می شود، بالا رفتن قیمت یا اجاره بهای واحدهای مسکونی به تنهایی نشان دهنده ی مشکل مسکن در ایران نیست. شهر قشم نیز بنا به موقعیت بسیار مناسب تجاری و توریستی، از افزایش نرخ مسکن و زمین برخوردار است. با توجه به افزایش نرخ 4/1 رشد اقتصادی بازار مسکن در شهر قشم، این تحقیق درصدد بر آمده است که با استفاده از تکنیک های آماری AHP و TOPSIS به بررسی عوامل مؤثر بر کاربری اراضی مسکونی در شهر قشم بپردازد. نتایج به دست آمده، بیانگر این نکته است که از بین مؤلفه های( اقتصادی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی)، مؤلفه ی اقتصادی بیشترین تاثیر را بر کاربری اراضی مسکونی در شهر قشم داشته است. در این میان عوامل مؤلفه ی شغل و درآمد ساکنان، بیشترین تاثیر را داشته اند.
خلاصه ماشینی:
مشکل مسکن درهمه جایدنیاوجوددارد،امادرکشورهایجهان سوم به دلیل رشـدسـریع جمعیت ،مهاجرت هایداخلی،مشکلات مربـوط بـه عرضـه ی زمـین ،کمبـودنیـرویانسـانی متخصص ومهمترازهمه نبودن خط مشی،سیاست گذاریوبرنامه هـایمناسـب درخصـوص زمین ومسکن ازیک طرف ،وروندروبه رشدشهرنشینی،بحران مسـکن ونداشـتن برنامـه - ریزیجامع مسکن درشهرهاازطرف دیگر،باعث گسترش زاغه هاومناطق حاشـیه نشـین در بیشترشهرهاشده است (شکویی،١٣٥٥:١٤).
شهرهایبزرگ کشوردرطول چنددهه ی اخیربه سرعت گسترش یافتـه وبـارشـدسـریع و بدون برنامه خودمشکلات ومسایل عمده ایرادرزمینـه هـایمختلـف کالبـدی،فضـاییو خدماتیورفاهیبه ویژه مسکن به وجودآورده اند،که کمبودمسکن دراین شـهرهایکـیاز نمونه هایبارزاین مشکلات است .
ازمجموعه مطالعات انجام شده درموردارزشیابینتایج عملکردطرح هایشهریدرایران چنین برمیآیدکه این طرح هادرمجموع نتوانسته انددرجهت اهداف موردنظرخودحرکت کنند،نتایج طرح پژوهش وارزشیابیطرح هایجامع شهریدرایران (سازمان برنامـه وبودجـه ، ١٣٧٢:٦٥)به شکل بارزیاین ناکامیراکه ناشیازنبـودزیرسـاخت هـایمناسـب اقتصـادی، اجتماعی،رشـدبـالایجمعیـت وهجـوم روسـتاییان بـه شـهرها،کمبـودقـوانین مناسـب در بهره گیریازاراضیوکاربریآنها،ضعف نظارت بخش عمـومیدرحقـوق مالکیـت ،ضـعف نهادهایمدنیوغیره است ،رانشان میدهد.
لازم به ذکراست کـه ایـن پرسشـنامه مشتمل بردوقسمت بوده که قسمت اول مربوط به تعیین درجه ی اهمیت مؤلفـه هـاوقسـمت دوم مربوط به درجه ی اهمیت عوامل مؤثربرکاربریاراضیمسکونیاست که ایـن عوامـل در نمودارشماره ١نشان داده شده است .
ایـن شـاخص درنقاط شهریاستان درهمین سال ٤/٨بوده است که نشان میدهدشهرقشم نسبت به نقـاط شهریاستان دراین سال ازوضعیت مطلوبیبهره منداست .
این شاخص دردهه های٦٥ و٧٥برایشهرقشم به ترتیب ١/٠٤و١/١٨بوده که درسال ٨٥این شـاخص نسـبت بـه ٧٥، روندروبه بهبودرانشان میدهد.
مرحله ی سوم تعیین عامل ایده آل مثبت وایده آل منفی:دراین مرحله بایدعـواملی کـه ازنظـر پاسخ دهندگان به عنوان مهمترین عامل وکم اهمیت ترین عوامل مشـخص شـده انـد،شناسـایی شوند.