چکیده:
ارزش شناسی، یکی از مباحث محوری فلسفه و به تبع آن، فلسفه تعلیم و تربیت می باشد. اصولا شناخت ارزش ها، مبنایی برای فلسفه اخلاق و تربیت اخلاقی به شمار می آید. هریک از مکاتب فلسفی تعلیم و تربیت، تبیین خاص خود را از چیستی ارزش ها و معیارهای آن ارائه کرده اند. همین امر موجب شده که الگوها و نظریه های متنوعی در حیطه تربیت اخلاقی شکل بگیرد. بر این اساس، هدف این پژوهش نقد و بررسی مفهوم ارزش از منظر پراگماتیسم دیویی و دلالت های آن در حیطه تربیت اخلاقی می باشد. مطالعه حاضر از نوع مطالعات فلسفی است که با رویکرد توصیفی ـ تفسیری صورت می گیرد. نتایج تحقیق نشان می دهد که از منظر دیویی، بنیاد ارزش ها در فعالیت های فردی و اجتماعی نهفته است؛ یعنی دامنه ارزش ها تا حدی است که به طور مستقیم و غیرمستقیم، اثری عملی در جریان زندگی فردی و اجتماعی داشته باشند. و با رد ذاتی بودن ارزش ها به نسبیت گرایی در این مورد دامن زده می شود.
خلاصه ماشینی:
"تأثیرپذیری زیاد تعلیم و تربیت در جهان امروز از مکاتب تربیتی عصر مدرنیته، از جمله مکتب فلسفی پراگماتیسم، محققان را نسبت به ماهیت و عملکرد آموزشی و تربیتی حساس کرده و باعث حرکت آنها به سمت تحلیل مسائل انسانی شده است؛ چراکه چنین امری در دنیای معاصر، که ارزشهای حاکم بر جامعه در انتخاب مواد و موضوعات درسی تقریبا در همه مقاطع آموزشی، و حتی نوع نگرش و تدریس معلم سایه افکنده است، لازم و ضروری مینماید.
از اینرو، پژوهش حاضر بر آن است تا به بحث و بررسی ارزشها از منظر پراگماتیسم دیویی و دلالتهای تربیتی آن بر تربیت اخلاقی بپردازد؛ زیرا در پرتو چنین کاری، قادر خواهیم بود با مشخص نمودن وجوه مثبت و منفی این مکتب بشری، زمینه اصلاحات آموزشی را در نظام تعلیم و تربیت کشور فراهم نماییم و در راستای بهبود عملکردهای آموزشی و پرورشی گام برداریم.
نقاط ضعف و قوت دیدگاه دیویی در خصوص ارزشها کدامند؟ مبانی ارزششناسی مکتب فلسفی عملگرایی ارزششناسی به عنوان یکی از مسائل اساسی فلسفه، نوعی نظریهپردازی مربوط به ارزش است که به بررسی مسائل پیرامون ماهیت ارزش، منبع ارزش، ملاک و معیار ارزش میپردازد.
304 به طور کلی، باور اصلی دیویی بر این است که تعلیم و تربیت نباید صرفا آموزش رشتههای درسی مختلف باشد، بلکه باید تلاشی منسجم و یگانه برای پرورش شهروندانی باشد که به مدد کاربرد مؤثر درایت خود در زمینه اجتماعی قادر به ارتقای رشد جامعه خواهند بود."