چکیده:
در بعضی از کشورها همچون ایران، دولت نقش مهمی در اداره فعالیت های کشور دارد و انجام بسیاری از فعالیت های عمرانی و خدمات درمانی بر عهده دولت است. دولت برای انجام وظایف خود به بودجه نیاز دارد که ممکن است به علت تحقق نیافتن درآمدهای پیش بینی شده در بودجه و یا فزونی یافتن هزینه ها با کسری بودجه مواجه گردد. سوال اصلی این مقاله، بررسی و تعیین نحوه اثرگذاری متغیرهای یارانه، تورم، درآمدهای مالیاتی، درآمدهای نفتی، مخارج دولتی، رشد اقتصادی، جنگ ها، انتخابات، بیکاری و جمعیت بر کسری بودجه دولت است. علت انتخاب و بررسی آثار این متغیرها مبتنی بر نظریه کینزی، تئوری مالیه بهینه، تئوری قرض تصادفی، تئوری انتخاب عمومی می باشد. در مطالعه حاضر، کسری بودجه به صورت تفاضل مخارج و درآمدهای دولت تعریف و به صورت متغیر وابسته وارد مدل می گردد. جهت آزمون اثرگذاری این متغیرها از آمار فاصله سال های 87-1358 و جهت آزمون نحوه تاثیرگذاری این متغیرها بر کسری بودجه از روش حداقل مربعات معمولی استفاده می شود. نتایج این مطالعه حاکی از اثر منفی درآمدهای نفتی، درآمدهای مالیاتی، رشد اقتصادی بر کسری بودجه و تاثیر مثبت یارانه ها و هزینه های عمومی دولت بر کسری بودجه دولت است.
خلاصه ماشینی:
"به گونهای که در دوره رکود میزان تولید پایین است و درآمد ملی نیز پایین میباشد و بدینسان دولت با توسل به اعمال سیاستهای کسری بودجه از طریق افزایش هزینههای خود تا حدودی در جهت کاهش رکود اقتصادی عمل مینماید.
لذا جهت بررسی این نظریه متغیر نرخ رشد اقتصادی )YG( به صورت تغییرات رشد تولید ناخالص داخلی معرفی میشود و ضریب این متغیر نشانگر این است که سیاستهای مالی باید به گونهای اعمال شوند که منجر به بهبود سطح تولیدات اقتصادی گردند، ,aniselA( )7991,nehoC dna inibuoR .
سؤالی که در اینجا بارو مطرح میکند، این است که چرا سیاستمداران از کسری بودجه جهت بهبود نوسانات تولیدی و بحرانهای اقتصادی استفاده میکنند؟ به این سؤال به این صورت میتوان پاسخ داد که سیکلهای تجاری که شامل نوسانات مالیاتی نیز میشوند،کسری را در رکود و مازاد را در رونق میطلبد و بدینسان دولت میتواند نرخ مالیات و مخارج خود را ثابت نگه داشته و تعادل کلان را حاصل آورد.
ب)بررسی تأثیر سایر متغیرها برکسری بودجه در این قسمت تفاضل مرتبه اول کسری بودجه را به عنوان متغیر وابسته و تفاضل مرتبه اول رشد اقتصادی،تورم،جمعیت و متغیرهای موهومی raW و RRE در سطح با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی برازش میکنیم.
لذا در سالهای پس از انتخابات(در دوره مورد بررسی)،اعمال سیاستهای انبساطی مالی از جانب دولت،جهت بهبود رفاه مردم آنچنان مورد توجه سیاستمداران در ایران نبوده و مخارج ناشی از اعمال این سیاستها تأثیر چندانی برکسری بودجه دولت نداشته است.
loV ,eciohC cilbuP ,)8991-0591(sticifeD cilbuP nailatI fo stnanimreteD eht fo seiroehT evitanretlA fo tseT evitarapmoC A ,)2002(,F onavodaP & E illaG ."