چکیده:
در بین دسته بندی های متعددی که تا به حال بر روی انواع سیاست های علم و فناوری انجام شده است، همه آنها در این نکته اشتراک نظر دارند که یک دسته از سیاست ها به بهبود زیرساخت ها و شرایط کلی علم و فناوری اختصاص داشته و هدف گیری خاصی روی موضوع یا پروژه مشخص ندارند. مقاله حاضر، از همین نکته برای ارائه یک دسته بندی جدید استفاده می کند و این دسته سیاست های مزبور را سیاست های عام می نامد. در مقابل، پیشنهاد می کند که هر حوزه علم و فناوری مانند فناوری نانو یا زیستی، نیازمند یک استراتژی خاص است که برای کل حوزه و شاخه های آن، برنامه متفاوتی را پیشنهاد می دهد. در ادامه مقاله، اهمیت و نحوه استخراج این دو دسته سیاست های عام و خاص بررسی می گردد و نشان داده می شود که دسته بندی فوق، درک روشنی برای سیاستگذاران حوزه علم و فناوری ایجاد می کند.
خلاصه ماشینی:
سیاستگذاری علم و فناوری در قالب سیاستهای عام و خاص سید سپهر قاضینوری1*، سید سروش قاضینوری2 1- عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس 2- دانشکده علوم و فناوریهای نوین دانشگاه تهران چکیده 1 در بین دستهبندیهای متعددی که تا به حال بر روی انواع سیاستهای علم و فناوری انجام شده است، همه آنها در این نکته اشتراک نظر دارند که یک دسته از سیاستها به بهبود زیرساختها و شرایط کلی علم و فناوری اختصاص داشته و هدفگیری خاصی روی موضوع یا پروژه مشخص ندارند.
در ادامه مقاله، اهمیت و نحوه استخراج این دو دسته سیاستهای عام و خاص بررسی میگردد و نشان داده میشود که دستهبندی فوق، درک روشنی برای سیاستگذاران حوزه علم و فناوری ایجاد میکند .
) اما از آنجا که این دو دسته اولویت قابل تفکیک نیست و درهم تنیده هستند (به عنوان مثال؛ تقویت ارتباط دانشگاه و صنعت در داخل اولویتهای موضوعی و حوزههای علم و فناوری معنا دارد و یا تـوسعه فناوری نانو از طریق اولویتهای کارکردی مثل توسعه منابع انسانی صورت میپذیرد) باید بتوان برنامههای سیاستی مشخصی را تدوین کرد که هر کدام شامل هدف و ابزارهای ویژهای باشد.
) وجود دارند که بدون هدفگیری خاص انجام میشوند و هدف آنها بهبود زیرساختها و شرایط کلی توسعه علم و فناوری و فراهم کردن بسترهای مناسب برای نوآوری است.
اما واقعیت آن است که به ویژه در کشورهای در حال توسعه، چنین فضا و زیرساختی فراهم نیست و بنابراین دولتها باید علاوه بر سیاستهای عام، برای هر شاخه علم و فناوری نیز استراتژی خاصی طراحی کنند که غالبا کار پیچیدهتری هم هست.