چکیده:
این مقاله به مرور و تحلیل مدل های ارائه شده در ادبیات برای تدوین نقشه راه فناوری در سطوح مختلف از جمله (فرا ملی، ملی، صنعت، بنگاه و ...) می پردازد. امروزه فناوری نقشی اساسی در رقابت پذیری بنگاه ها ایفا می کند، بنابراین می باید بر اساس یک نگاه استراتژیک مدیریت شود. یکی از اهداف اصلی در مدیریت استراتژیک فناوری در سطح یک سازمان، به کارگیری فناوری های مختلف به گونه ای است که تولید ارزش در آن سازمان بیشینه شود. در این راستا، مدیران فناوری به ابزاری نیاز دارند تا از این موضوع اطمینان حاصل کنند. در این راستا نقشه راه فناوری، ابزاری قوی برای پشتیبانی از برنامه ریزی راهبردی کسب و کار، محصول و فناوری است که اطلاعات، فرایند و ابزار لازم برای تولید آنها را فراهم می کند. مدل ها و چهارچوب های مختلفی در زمینه تدوین نقشه راه تکنولوژی ارائه شده اند، اما این مدل ها و چهارچوب ها دارای ویژگی ها و پیش فرض هایی هستند که امکان استفاده از آنها را در شرایط مختلف، محدود می کند. در این مقاله مدل ها و چهارچوب های مختلف پس از تشریح ماهیت و ویژگی شان، بر اساس یک رویکرد نظری مورد ارزیابی و مقایسه قرار می گیرند. پس از مقایسه این روش ها از سه منظر محتوا، فرآیند و زمینه، نقات قوت و ضعف آنها مورد بررسی قرار می گیرند. نتیجه این بررسی و ارزیابی، ارائه یک دسته بندی از مدل ها است که به بنگاه ها کمک می کند، بر اساس اهداف و شرایط خود، مدل مناسب تدوین نقشه راه فناوری را انتخاب کنند.
خلاصه ماشینی:
- Technology push - Market pull - sequential - Coupling model - Rothwell - Cross-functional جدول 1 – پنج نسل فرایندهای توسعه فناوری [7] زمان ارائه ویژگیها نسلهای فرایند توسعه فناوری دهه 50 و اوایل دهه 60 میلادی خطی و ترتیبی تأکید بر تحقیق و توسعه نسل اول: فشار فناوری اواخر دهه 60 و اوایل 70 میلادی خطی و ترتیبی تأکید بر بازار یابی نسل دوم: کشش بازار اواسط دهه 70 و اویل 80 میلادی ترتیبی اما به همراه دارای چرخه های بازخوردگیری ترکیبی از کشش بازار و فشار فناوری توازن میان بازاریابی و تحقیق و توسعه تأکید بر یکپارچگی میان تحقیق و توسعه و بازاریابی نسل سوم: مدل اتصالی 1 اوایل دهه 80 تا اوایل 90 میلادی توسعه موازی به همراه تیمهای توسعه یکپارچه ارتباط قوی با تأمینکنندگان و مشتریان کلیدی تأکید بر یکپارچگی میان تحقیق و توسعه و تولید ارتباط موازی در تیمهای توسعه نسل چهارم: مدل یکپارچه اوایل دهه 90 میلادی تا به امروز توسعه موازی کاملا یکپارچه تمرکز نقاط قوت استراتژی بر مشتری ارتباط استراتژیک با تأمینکنندگان اصلی ارتباط موازی در تیم توسعه تأکید بر انعطافپذیری بنگاه و سرعت توسعه نسل پنجم: یکپارچگی سیستم و ایجاد شبکه 2-2 - بعد محتوا همانطور که پیشتر اشاره شد، بعد دیگر استراتژی، محتوا است.
4-1-3 - ارزیابی از منظر محتوا در مدل ارائه شده از سوی فال و همکاران، تأکید بسیاری بر محیط در حال تغییر و رو به رشد امروزی است، و نیز همانطور - Fast start technology roadmapping - workshop که گفته شد، نقشه راه، مجموعهای از چهارچوبهای سیستمهایی پویا مانند پیشبینی، برنامهریزی سناریو و ابزارهای آینده محور است که برنامهریزی استراتژیک را پشتیبانی میکند [9]، در نتیجه، در این روش مبنای اصلی تصمیمگیریها آینده پیش روی سازمان است و بر همین اساس در این مدل سابقه و نحوه تأثیر بنگاه بر توسعه فناوری در نظر گرفته نمیشود.
از منظر فرآیند مدلهای تدوین نقشه راه فناوری با استفاده از چهارچوب ارائه شده برای نسلهای توسعه نوآوری مورد بررسی گرفتند.