چکیده:
حسن حنفی از اندیشمندان دینی عرب است که به چپ اسلامی متمایل است. در این مقاله زندگی و دیدگاههای وی مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. وی معتقد به
وحدت دین و سیاست است و هدف خود را بازسازی تراث اسلامی قرار داده است
وی سغم دارد سنتها و تراک اسلامی را به ایدئولوژی تبدیل کند. در این بازسازی؛
انسان و تاریخ در مرکز توجّه او قرار دارند. وی معتقد است بدبختی مسلمانان به
خاطر تقلید مکانیکی از مدلهای گذشته است و باید آن را بازسازی کنیم.
خلاصه ماشینی:
"حسن حنفی معتقد است که تندروی سید قطب نشات گرفته از شکنجهای است که در زندانهای مصر بر وی روا داشته شده است،اما نصر حامد ابو زید اشاره دارد که افرادی مانند ابو الاعلی مودودی که هیچگاه شکنجه نشدهاند نیز از این تندروی برخوردارند و بنابراین ابو زید شکنجه را عنصری تبیینگر در این مورد نمیداند.
حنفی معتقد است که بدون این بازسازی و دگرگون سازی مفاهیم کلاسیک اسلامی،که تنها از طریق انسانهایی انجام میپذیرد که به صورت فعال در تجربیات و مبارزات تاریخی مشارکت میجویند،اسلام به صورت یک آرمان صرف باقی خواهد ماند و در اجتماعات انسانی تحقق نخواهد یافت.
وی تاکید دارد که این میراث به خودی خود فاقد ارزش است و تنها هنگامی ارزش مییابد که بتوان آن را در جهت نوسازی جامعه و برای به وجود آوردن نظریهای علمی برای عمل مورد استفاده قرار داد.
ولی اگر آن را الزامآور تلقی کنیم لازم است که حنفی ویژگیهای مبارزات تاریخی ای را که به طرح و گسترش دموکراسی شد مشخص سازد چرا که در این صورت تنها نمی توان آن را به صورت امری الهی و تشریعشده از بالا تلقی کرد بلکه امری است که برای پذیرش و استقرار مبارزات و مقاومتهایی را در سابقۀ خود دارد.
از نظر حنفی آنچه که در فرهنگ قبیلهای به عنوان قصاص چشم در مقابل چشم و نیکی در مقابل نیکی و مجازات در مقابل مجازات وجود دارد به دوران و شرایط معین تاریخی تعلق دارد،ولی در گذر زمان به صورت امری دینی و فرازمانی و فرامکانی درآمده است."